Από τότε που δημοσιεύτηκε το 1892, η ψευδαίσθηση «κουνέλι-πάπια» μπερδεύει τους θεατές με την εντυπωσιακή της ικανότητα να μεταμορφώνεται. Δείχνει ένα κουνέλι και μετά μια πάπια; Μια πάπια και μετά ένα κουνέλι; Μόνο το ένα από τα δύο; Ή τίποτα απ’ αυτά;
Σύμφωνα με ισχυρισμούς που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο, αυτό που βλέπετε πρώτο μπορεί να αποκαλύψει πολλά για την προσωπικότητά σας.
Για παράδειγμα, αν δείτε πρώτα την πάπια, υποτίθεται ότι έχετε υψηλά επίπεδα συναισθηματικής σταθερότητας και αισιοδοξίας.
Αν δείτε πρώτα το κουνέλι, φέρεται να έχετε υψηλά επίπεδα αναβλητικότητας. Αλλά έχει όντως κάποια βάση αυτή η ερμηνεία;
Ο Ρίτσαρντ Γουάισμαν, ψυχολόγος στο Πανεπιστήμιο του Hertfordshire, αποφάσισε να απομυθοποιήσει τους δημοφιλείς αυτούς ισχυρισμούς του διαδικτύου.
Ακολουθεί τι αποκαλύπτει πραγματικά η απάντησή σας στην οπτική ψευδαίσθηση — σύμφωνα με την επιστήμη.
Για τη μελέτη, ο καθηγητής Γουάισμαν και η συν-συγγραφέας Κάρολιν Γουάτ από το Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, συγκέντρωσαν 300 άτομα ηλικίας 18 έως 79 ετών.
Οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να δουν τέσσερις γνωστές διφορούμενες εικόνες που κυκλοφορούν ευρέως στο διαδίκτυο: πάπια-κουνέλι, το βάζο του Ρούμπιν, η νέα-γηραιά γυναίκα και άλογο-φώκια.
Παρότι είναι αγαπημένες εικόνες των social media, χρονολογούνται αρκετά χρόνια πίσω — με την ψευδαίσθηση «πάπια-κουνέλι» να εμφανίζεται αρχικά σε μια γερμανική χαρακτική του 1892 από άγνωστο καλλιτέχνη.
Το «βάζο του Ρούμπιν», που πήρε το όνομά του από τον Δανό ψυχολόγο Έντγκαρ Ρούμπιν, εμφανίστηκε σε αμερικανική καρτ ποστάλ στα τέλη του 19ου αιώνα, ενώ η εικόνα της νέας-γηραιάς γυναίκας σε γερμανική καρτ ποστάλ του 1880.
Η πιο πρόσφατη εικόνα, άλογο-φώκια, δημιουργήθηκε από τον ψυχολόγο Τζέραλντ Φίσερ του Πανεπιστημίου του Νιούκασλ, για μια μελέτη το 1968.
Σύμφωνα με τον καθηγητή Γουάισμαν, αυτές οι τέσσερις εικόνες συχνά συνοδεύονται από ισχυρισμούς ότι ο τρόπος που τις αντιλαμβανόμαστε αποκαλύπτει στοιχεία για την προσωπικότητα και το στυλ σκέψης μας.
Σε κάθε μία από τις τέσσερις εικόνες, οι συμμετέχοντες ανέφεραν τι είδαν πρώτο, π.χ. πάπια, κουνέλι, τίποτα ή κάτι άλλο.
Στη συνέχεια συμπλήρωσαν ερωτηματολόγια για την προσωπικότητα και τον τρόπο σκέψης τους, περιλαμβάνοντας την αισιοδοξία, την αναβλητικότητα, την ολιστική σκέψη και τη διαδικασία λήψης αποφάσεων.
Με βάση τα αποτελέσματα, η ομάδα αξιολόγησε κατά πόσον οι ψυχολογικές ερμηνείες που κυκλοφορούν στα social media ευσταθούν.
Στην πρώτη εικόνα, το να βλέπει κανείς πρώτα την πάπια, σύμφωνα με τους ισχυρισμούς, συνδέεται με χαμηλότερα επίπεδα συναισθηματικής σταθερότητας και αισιοδοξίας, ενώ η παρατήρηση πρώτα του κουνελιού υποτίθεται ότι δείχνει υψηλότερα επίπεδα αναβλητικότητας.
Στο «βάζο του Ρούμπιν», η παρατήρηση πρώτα των προσώπων έχει συνδεθεί με υψηλά επίπεδα «σκέψης με προσοχή στη λεπτομέρεια» — την ικανότητα να εστιάζει κανείς στις λεπτομέρειες ενός μεγάλου έργου ή σχεδίου — ενώ η παρατήρηση πρώτα του βάζου λέγεται ότι σχετίζεται με πιο αυθόρμητη λήψη αποφάσεων και χαμηλότερη ικανότητα εστίασης στη λεπτομέρεια.
Στην τρίτη εικόνα, το να βλέπει κανείς πρώτα τη γηραιά γυναίκα υποτίθεται ότι δείχνει υψηλότερα επίπεδα συμφιλιωτικής διάθεσης και λογικής σκέψης, ενώ η παρατήρηση πρώτα της νεαρής γυναίκας φανερώνει τάση για πιο ανεξάρτητη λήψη αποφάσεων.
Στην τέταρτη εικόνα, το να βλέπει κανείς πρώτα τη φώκια υποτίθεται ότι συνδέεται με υψηλά επίπεδα ολιστικής σκέψης με προσοχή στη λεπτομέρεια και αναλυτική λήψη αποφάσεων.
Αξιοσημείωτο είναι ότι οι περισσότεροι συμμετέχοντες είδαν πρώτα την πάπια, τη νεαρή γυναίκα, το βάζο και το άλογο — αντί του κουνελιού, της γηραιάς γυναίκας, των προσώπων και της φώκιας.
Πιο ουσιαστικά, τα αποτελέσματα δεν υποστήριξαν πολλούς από τους ισχυρισμούς που κυκλοφορούν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Συνεπώς, σύμφωνα με τον καθηγητή Γουάισμαν, αυτοί οι ισχυρισμοί αποτελούν «μια νέα μορφή ψυχολογικού μύθου».
Για παράδειγμα, δεν υπήρξε σύνδεση ανάμεσα στο να βλέπει κανείς πρώτα την πάπια και την αναβλητικότητα, ούτε μεταξύ της παρατήρησης των προσώπων και της τάσης για σκέψη με προσοχή στη λεπτομέρεια.
Source link
