Πολλοί μπορεί να γνώρισαν τη λέξη «Σασμός» μέσα από τη δημοφιλή τηλεοπτική σειρά του Alpha, όμως για τους Κρητικούς είναι κάτι πολύ πιο βαθύ. Ο «Σασμός» αποτελεί μια παράδοση που κρατά αιώνες και έχει έναν ιερό σκοπό, να βάλει τέλος στη βεντέτα και στο αίμα, φέρνοντας τη συμφιλίωση ανάμεσα σε δύο οικογένειες.
Το έθιμο του «σασμού» ήρθε και πάλι στο προσκήνιο μετά το αιματοκύλισμα στα Βορίζια, με τους δύο νεκρούς.
Από τη βεντέτα στη συμφιλίωση
Στην Κρήτη, όπου οι οικογενειακοί δεσμοί είναι ιεροί και οι κτηματικές ή προσωπικές διαφορές μπορούν εύκολα να ανάψουν φωτιές, ο «Σασμός» είναι ο δρόμος προς την ειρήνη. Είναι η πράξη που ενώνει αντί να χωρίζει. Συνήθως επιτυγχάνεται μέσα από έναν γάμο, μια κουμπαριά ή ακόμη και μια βάπτιση — μια ένωση που λειτουργεί ως «συμβόλαιο ειρήνης» ανάμεσα σε οικογένειες που μέχρι πρότινος βρίσκονταν σε πόλεμο.
Τους σασμούς δεν μπορεί να τους κάνει ο καθένας. Την ευθύνη αναλαμβάνουν πρόσωπα σεβαστά, με κύρος και τιμή, που απολαμβάνουν εμπιστοσύνης στην κοινωνία.
Αυτοί είναι οι «σασμάδες» – οι μεσίτες, οι ειρηνοποιοί, οι άνθρωποι που λειτουργούν ως γέφυρα ανάμεσα στις οικογένειες. Χωρίς δόλο, χωρίς προσωπικά οφέλη, με μοναδικό στόχο τη συμφιλίωση.
Η διαδικασία δεν είναι απλή. Μπορεί να χρειαστούν μήνες προσπαθειών, αμέτρητες συζητήσεις και κοινά τραπέζια. Όπως λένε οι παλιοί:
«Για να γίνει σασμός, χρειάζεσαι ρακί, τυρί και καλούς ανθρώπους. Πρέπει να φέρεις τους άλλους κοντά, να μιλήσουν, να ταιριάξουν. Ο σασμός δείχνει πολιτισμό, εξυπνάδα και ψυχή».
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι εκείνο μιας βάπτισης στις φυλακές της Αγιάς Χανίων, όπου ο πατέρας του παιδιού και ο νονός –και οι δύο κρατούμενοι– επισφράγισαν με το μυστήριο τον σασμό ανάμεσά τους.
ΠΗΓΗ: IEIDISEIS.
Source link
