Δύο νεοανακαλυφθέντες κομήτες διασχίζουν τον ουρανό σε ένα θεαματικό πέρασμα, καθώς πραγματοποιούν τις πλησιέστερες διελεύσεις τους από τη Γη μέσα στον μήνα.
Οι κομήτες αποτελούνται από πάγο, παγωμένα αέρια και βράχους, και καθώς πλησιάζουν άστρα όπως ο Ήλιος, η θερμότητα τούς κάνει να απελευθερώνουν αέρια και σκόνη, δημιουργώντας τις χαρακτηριστικές ουρές τους.
Οι ερευνητές εντόπισαν τον κομήτη C/2025 A6 Lemmon στις 3 Ιανουαρίου, ενώ ο C/2025 R2 SWAN ανιχνεύθηκε για πρώτη φορά μόλις στις 10 Σεπτεμβρίου, κατά τη διάρκεια της κοντινότερης προσέγγισής του προς τον Ήλιο, σύμφωνα με τον Τσιτσένγκ Ζανγκ, μεταδιδακτορικό ερευνητή στην αστρονομία μικρών σωμάτων στο Παρατηρητήριο Λόουελ, στην Αριζόνα.
Για τους λάτρεις του ουρανού, τώρα είναι η κατάλληλη εποχή για να εντοπίσουν τους κομήτες με κιάλια ή τηλεσκόπια, καθώς και οι δύο έχουν μακρόχρονες, ελλειπτικές τροχιές γύρω από τον Ήλιο, πράγμα που σημαίνει ότι θα βρίσκονται κοντά στη Γη μόνο για περιορισμένο χρονικό διάστημα.
Ο κομήτης SWAN δεν θα ξαναεμφανιστεί για άλλα 650 έως 700 χρόνια, ενώ ο Lemmon θα παραμείνει αόρατος για 1.300 χρόνια, δήλωσε η αστρονόμος Κάρι Χολτ από το Παρατηρητήριο Λας Κούμπρες.
«Ο SWAN είναι ορατός μόνο νωρίς το βράδυ — αμέσως μετά το σκοτάδι,» έγραψε ο Κουάντζι Γε, ερευνητής στο Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ. «Ο Lemmon είναι τώρα ορατός λίγο πριν την ανατολή του ήλιου, αλλά σύντομα θα είναι ορατός μόνο τα βράδια.»
Και οι δύο κομήτες εμφανίζονται κοντά στον Ήλιο όπως φαίνονται από τη Γη, οπότε υπάρχει μόνο ένα μικρό χρονικό παράθυρο κάθε μέρα για να τους παρατηρήσει κανείς, πρόσθεσε ο Γε.
Κοσμικές «χρονοκάψουλες»
Ο SWAN θα πραγματοποιήσει την πλησιέστερη προσέγγισή του στη Γη – φτάνοντας σε απόσταση 38,6 εκατομμυρίων χιλιομέτρων – στις 20 Οκτωβρίου, ενώ ο Lemmon θα πλησιάσει στα 88,5 εκατομμύρια χιλιόμετρα στις 21 Οκτωβρίου, σύμφωνα με τον Γε.
Και οι δύο κομήτες μοιάζουν πολύ στις εικόνες, περιβαλλόμενοι από πράσινο αέριο και με μακριές ουρές πίσω τους, είπε ο Ζανγκ.
Οι αστρονόμοι προσπαθούν να παρατηρήσουν και τους δύο για να μάθουν περισσότερα σχετικά με τους κομήτες μεγάλης περιόδου, των οποίων οι τροχιές διαρκούν πάνω από 200 χρόνια.
Οι κομήτες μεγάλης περιόδου περνούν το μεγαλύτερο μέρος της ζωής τους στα ψυχρά άκρα του ηλιακού μας συστήματος, στο Νέφος του Όορτ, μια σφαιρική ζώνη παγωμένων σωμάτων, είπε η Χολτ.
Αυτοί οι κομήτες πιθανότατα σχηματίστηκαν κοντά στους γίγαντες πλανήτες, όπως ο Δίας και ο Κρόνος, πριν εκτοξευτούν βαρυτικά προς τις παρυφές του ηλιακού συστήματος πριν από δισεκατομμύρια χρόνια — όπου παραμένουν «σε βαθιά κατάψυξη» έκτοτε, πρόσθεσε.
«Όταν ένας από αυτούς ωθηθεί ξανά προς τον Ήλιο, βλέπουμε υλικά που έχουν αλλάξει ελάχιστα από την αρχή του ηλιακού συστήματος,» έγραψε η Χολτ.
«Καθώς οι πάγοι τους αρχίζουν να εξαερώνονται, έχουμε μια ματιά στα αρχικά δομικά στοιχεία του ηλιακού μας συστήματος και την ευκαιρία να κατανοήσουμε πώς σχηματίζονται πλανητικά συστήματα σαν το δικό μας.»
Διπλό ουράνιο θέαμα
Ο Lemmon είναι ορατός από το βόρειο ημισφαίριο, ενώ ο SWAN προτιμά τους παρατηρητές του νότιου, αλλά αρχίζει να φαίνεται και στο βόρειο, είπε ο Γε.
Ο Lemmon αναμένεται να λάμψει λίγο περισσότερο τις επόμενες εβδομάδες έως τις αρχές Νοεμβρίου, ενώ ο SWAN θα αρχίσει σύντομα να εξασθενεί.
Ο κομήτης Lemmon θα κρυφτεί πίσω από τον Ήλιο τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο και θα είναι ορατός μόνο από το νότιο ημισφαίριο αργότερα, σύμφωνα με τον Γε.
Ο Ουκρανός ερασιτέχνης αστρονόμος Βλαντιμίρ Μπεζούγκλι ανακάλυψε τον κομήτη SWAN μέσω εικόνων που καταγράφηκαν από το όργανο Solar Wind ANisotropies (SWAN) του διαστημικού σκάφους Solar and Heliospheric Observatory (SOHO), ένα κοινό πρόγραμμα της NASA και της ESA για τη μελέτη του Ήλιου.
Ο Lemmon, αντίθετα, εντοπίστηκε από το Παρατηρητήριο Mount Lemmon στην Αριζόνα, στο πλαίσιο του προγράμματος Catalina Sky Survey, μιας αποστολής χρηματοδοτούμενης από τη NASA που αναζητά αντικείμενα κοντά στη Γη, όπως αστεροειδείς που μπορεί να αποτελούν κίνδυνο.
«Δεν ήταν ξεκάθαρο στην αρχή ότι επρόκειτο για κομήτη,» δήλωσε ο Κάρσον Φαλς, διευθυντής του προγράμματος. «Ήταν πολύ αχνός και πολύ μακριά για να εμφανίσει τη μακριά εντυπωσιακή ουρά που βλέπουμε τώρα.»
Ο Lemmon ίσως αποδειχθεί ένας από τους πιο εντυπωσιακούς κομήτες της χρονιάς, είπε ο Φαλς.
«Αυτός είναι εντυπωσιακός, γιατί μπορεί να είναι ορατός από σκοτεινό σημείο μόνο με ένα ζευγάρι κοινών κιαλιών ή ακόμη και με γυμνό μάτι στο μέγιστο της λαμπρότητάς του,» πρόσθεσε. «Κομήτες τόσο φωτεινοί και κοντινοί είναι σπάνιοι — μια συναρπαστική ευκαιρία για όλους να απολαύσουν λίγη ερασιτεχνική αστρονομία.»
Ο κομήτης Lemmon, ο οποίος τώρα είναι λίγο κάτω από το όριο ορατότητας με γυμνό μάτι, φωτίζεται γρήγορα και πιθανόν θα γίνει ορατός μέσα στις επόμενες εβδομάδες, είπε ο Ζανγκ.
Η πλησιέστερη διέλευσή του από τη Γη θα προσφέρει εξαιρετική ευκαιρία παρατήρησης, σύμφωνα με τον Φαλς.
«Αυτό θα είναι μια ιδανική στιγμή για να τον δείτε, καθώς το φεγγάρι δεν θα εμποδίζει την παρατήρηση,» έγραψε. «Θα είναι ορατός για περίπου μια εβδομάδα πριν και μετά το πλησιέστερο πέρασμά του και για περισσότερο με τη βοήθεια μικρού τηλεσκοπίου.»
Πώς να παρατηρήσετε τους κομήτες
Η Χολτ προτείνει να χρησιμοποιήσετε κιάλια και να παρατηρήσετε από σκοτεινό σημείο, μακριά από φωτορύπανση. Υπάρχουν πολλές εφαρμογές που δείχνουν τη θέση των κομητών σε πραγματικό χρόνο, είπε.
«Μπορείτε ακόμη να προσπαθήσετε να τον δείτε με την κάμερα του κινητού σας,» είπε η Χολτ, «αλλάζοντας τις ρυθμίσεις σε μεγαλύτερο χρόνο έκθεσης μερικών δευτερολέπτων και στοχεύοντας προς τον ουρανό.»
Δωρεάν προγράμματα πλανηταρίων όπως το Stellarium ή το KStars δείχνουν με ακρίβεια πού βρίσκονται οι κομήτες σε σχέση με τα αστέρια κάθε στιγμή, είπε ο Ζανγκ.
Αυτή τη στιγμή, ο Lemmon βρίσκεται λίγο κάτω από τον Αρκτούρο, σύμφωνα με τον καθηγητή Τέντι Καρέτα του Πανεπιστημίου Βιλανόβα, κοντά στη Φιλαδέλφεια.
Αν ο ουρανός δεν είναι καθαρός στην περιοχή σας τη νύχτα της 20ής Οκτωβρίου, το Virtual Telescope Project θα μεταδώσει ζωντανά και τους δύο κομήτες από τηλεσκόπια κάτω από σκοτεινό ουρανό στο Μαντσιάνο της Ιταλίας.
Source link
