Ένα αδιάκοπο ανθρώπινο ποτάμι διασχίζει τις τελευταίες ημέρες τη Μεσόγειο με αφετηρία τη Λιβύη και προορισμό την Κρήτη. Η Γαύδος, το ακριτικό νησί, στον νότο του νομού, έχει αναλάβει, λόγω γεωγραφικής θέσης, τον ρόλο του πρώτου «κυματοθραύστη» για τα φουσκωτά που καταφθάνουν φορτωμένα από τη Βόρεια Αφρική, με πρόσφυγες και μετανάστες, από χώρες φτωχές ή πολύ φτωχές, σπαρασσόμενες από εμφυλίους ή/και λιμούς, απόκληροι, απελπισμένοι, πάντως όχι βολεμένοι. Καθημερινά πλέον, εδώ και λιγότερο από μία εβδομάδα, καιρού επιτρέποντος, λέμβοι – κατά βάση χωρίς μηχανές, ξεφούσκωτες ή μισοξεφουσκωμένες – προσεγγίζουν απόκρημνες ή προσεγγίσιμες παραλίες στο νησί της ομηρικής Καλυψούς.
Η Γαύδος
Η πρώτη επαφή με ένα ασφαλές περιβάλλον για τους ταλαιπωρημένους αυτούς ανθρώπους δεν έχει καμία σχέση με τη Γαύδο που επιλέγουν οι τουρίστες για τις διακοπές τους, ακόμα κι αν αυτές περιλαμβάνουν ως ενδιαίτημα μόνο μια σκηνή. Οι πρόσφυγες – μετανάστες συνωστίζονται στους εξωτερικούς χώρους του λιμανιού, στον Καραβέ και εναποθέτουν τις ελπίδες για την επιβίωσή τους μέχρι τον επόμενο σταθμό του ταξιδιού τους στη φτωχική τοπική αρχή και στη συμπόνια των λιγοστών κατοίκων, ακόμη αυτή την περίοδο και των επισκεπτών. Κονσέρβες, μπισκότα, κρουασάν και χυμοί είναι συνήθως η διατροφική συνδρομή, μαζί με κάποια σκεπάσματα και ρούχα που περισσεύουν.
Οι άνθρωποι στη Γαύδο δε φοβούνται. Ξέρουν πως το νησί τους δεν είναι τίποτα περισσότερο από διαμετακομιστικός σταθμός. Αυτό τουλάχιστον συμπέρανε η γράφουσα, σε χαλαρές κουβέντες με ντόπιους το καλοκαίρι που μας πέρασε.
Τη στιγμή που γράφεται αυτό το κείμενο, ο Καραβές έχει αδειάσει. Πλοίο της γραμμής, με προορισμό την Κρήτη, πέρασε απέναντι όσους παρέμεναν εκεί, μαζί με 109 νέους πρόσφυγες – μετανάστες που διασώθηκαν τη νύχτα στ’ ανοιχτά. Εξάλλου, το πρωί, φουσκωτή λέμβος, στην οποία επέβαιναν 30 άτομα, ανάμεσά τους τέσσερις γυναίκες με δύο παιδιά, βούλιαξε λίγο πριν φτάσει στο νησί κι ένας ψαράς έσπευσε με τη βάρκα του και περισυνέλεξε τα 25, ενώ τα άλλοι πέντε κατάφεραν να βγουν κολυμπώντας σε απόκρυμνη ακτή, κοντά στην παραλία Τρυπητή. Για τέτοια συχνότητα «δρομολογίων» μιλάμε, σαφέστατα πολύ περισσότερα από τα νόμιμα, μεταξύ Γαύδου – Κρήτης.
Τα Χανιά
Επόμενος σταθμός των ανθρώπων αυτών ήταν η Αγυιά Χανίων. Συνολικά στον χώρο αυτή τη στιγμή φιλοξενούνται περισσσότερα απο 1.100 άτομα, προερχόμενα από διαφορετικά περιστατικά διάσωσης σε θαλάσσιες περιοχές της Κρήτης. Ο αριθμός αυτός ξεπερνά κάθε δυνατότητα υποδομής του εκθεσιακού χώρου, που έχει μετατραπεί σε σημείο έκτακτης φιλοξενίας, χωρίς τις στοιχειώδεις προϋποθέσεις.
Η εικόνα είναι εκρηκτική, άνθρωποι που «σταβλίζονται» για εβδομάδες, χωρίς προοπτική και με τις αντοχές τους εξαντλημένες. Σύμφωνα με τον προγραμματισμό, αναμένονταν η αναχώρηση περίπου 400 μεταναστών για την ηπειρωτική χώρα, ανάμεσά τους και 340 άτομα που έχουν ήδη συμπληρώσει πάνω από έναν μήνα στον χώρο. Η καθημερινότητα χαρακτηρίζεται από εντάσεις, με τους ανθρώπους να διαμαρτύρονται για τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης.
Οι περισσότεροι, όταν τους δίνεται η ευκαιρία να επικοινωνήσουν με τους απ’ έξω παρακαλούν για βοήθεια, μέσα από τα ανοίγματα στις μεταλλικές πόρτες του εκθεσιακού κέντρου. Οι συνάδελφοι δημοσιογράφοι των Χανίων, επισημαίνοντας ταυτόχρονα τη δυσκολία στην προσέγγιση αυτών των ανθρώπων, ένεκα του νέου αντιμεταναστευτικού νόμου, μεταφέρουν σύντομους διαλόγους των πεντέξι φράσεων. Μέσα σε αυτές, υπάρχει η έκκληση για επικοινωνία με τις οικογένειές τους για «να µιλήσουµε µαζί τους ότι είµαστε καλά», καθώς και η διαμαρτυρία ότι το φαγητό που τους προσφέρεται είναι λίγο και δε φτάνει για όλους.
Η μεγάλη συγκέντρωση ανθρώπων κάτω από απαράδεκτες συνθήκες έχει ως αποτέλεσμα να προκαλούνται συνεχώς εντάσεις μεταξύ τους, κατά τη διανομή του φαγητού. Τελευταίο, ενδεικτικό περιστατικό της εκρηκτικής κατάστασης, το επεισόδιο που σημειώθηκε το μεσημέρι της Τρίτης, όταν έφτασαν στο κτίριο της Αγυιάς τα λεωφορεία με τους άρτι αφιχθέντες από τη Γαύδο.
Έτσι, ενώ χθες βράδυ, 200 πρόσφυγες και μετανάστες έφυγαν, προκειμένου να μεταφερθούν με το πλοίο της γραμμής στην Αθήνα, σε μια προσπάθεια να βελτιωθούν οι απαράδεκτες συνθήκες κράτησής τους στις εγκαταστάσεις της πρώην Περιφερειακής Αγοράς Χανίων, που δέχονται μεγάλη πίεση, στα 939 άτομα που παρέμεναν, ήρθαν να προστεθούν πάνω από 100. Αρκετοί ήταν οι φιλοξενούμενοι που αντέδρασαν, ωστόσο υπήρξαν και κάποιοι που χάρηκαν, καθώς ανάμεσα στους νεοφερμένους βρήκαν γνωστά πρόσωπα.
«Στα άκρα» η κατάσταση στην Αγυιά
Η παρατεταμένη παραμονή, χωρίς σαφή εικόνα για το μέλλον τους, έχει δημιουργήσει μια ατμόσφαιρα ασφυξίας και οργής, κατάσταση που κατανοούν και όσοι έχουν επιφορτιστεί με την φροντίδα τους και γι’ αυτό ζητούν από την Πολιτεία τη λήψη άμεσων ανακουφιστικών μέτρων.
Για «πρωτογνωρες, απίστευτες καταστάσεις», που «αν δε ληφθούν μέτρα θα ξεφύγει ο όποιος έλεγχος», έκανε μόλις πριν από δύο ημέρες λόγο η αρμόδια αντιδήμαρχος Χανίων Ελένη Ζερβουδάκη, επισημαίνοντας πως δεν υπάρχουν μετακινήσεις προς Αθήνα και ηπειρωτική χώρα διότι «φύλαξη και μεταφορά των μεταναστών έχει δοθεί στην ΕΛ.ΑΣ, κάτι όμως που δε γίνεται. Αυτοί που φυλάνε και προσφέρουν υπηρεσίες κάθε είδους προς τους ταλαιπωρημενους αυτούς ανθρώπους, είναι οι λιμενικοί. Φυσικά αντιδρούν, είναι ελάχιστοι, δεν είναι πλέον δική τους αρμοδιότητα, με το αποτέλεσμα να έχει αρνητικό πρόσημο παρά τις υπεράνθρωπες προσπάθειες όλων μας».
Η κ. Ζερβουδάκη εξέφρασε ακόμη εύλογη ανησυχία για το ενδεχόμενο πρόκλησης υγειονομικών προβλημάτων: «Λύσεις πρέπει να δώσουν οι αρμόδιοι άμεσα, ώστε να μπορέσουμε όλοι μαζί να αντιμετωπίσουμε την έκτακτη αυτή κρίση των μεταναστευτικών ροών».
Για αύριο το μεσημέρι έχει προγραμματιστεί έκτακτη σύσκεψη τοπικών φορέων στην αντιπεριφέρεια Χανίων για το ζήτημα.
Το Λιμενικό «στα όρια» και οι άλλες διαμαρτυρίες
Την απομάκρυνση των προσφύγων – μεταναστών και την ενίσχυση των υπηρεσιών φύλαξης ζητούν άλλωστε μετ’ επιτάσεως και οι λιμενικοί.
Σύμφωνα άλλωστε με τα στοιχεία του Σώματος, η αύξηση των ροών στην Κρήτη, μεταξύ των δύο τελευταίων ετών είναι της τάξης του 400%. Τα νούμερα είναι ενδεικτικά:
- Μέχρι τις 14 Σεπτεμβρίου το 2024, είχαν φτάσει στο νησί 3.176 άτομα, σε 64 περιστατικά.
- Μέχρι τις 14 Σεπτεμβρίου το 2025 οι αντίστοιχοι αριθμοί ήταν 12.857 άτομα και 218 περιστατικά.
Την άμεση παρέμβαση της Πολιτείας ζητά και το Σωματείο Εργαζομένων του Οργανισμού Ανάπτυξης Κρήτης (ΟΑΚ Α.Ε.), καταγγέλλοντας τις «επικίνδυνες και απάνθρωπες συνθήκες» στον προσωρινό χώρο φιλοξενίας προσφύγων και μεταναστών, που μόνο προσωρινός δεν είναι πιά, στις εγκαταστάσεις της πρώην Περιφερειακής Αγοράς Χανίων, στην Αγυιά.
Σε επιστολές τους προς την υφυπουργό Μετανάστευσης και βουλευτή Χανίων, Σέβη Βολουδάκη, σε άλλους τοπικούς βουλευτές, στην τοπική αυτοδιοίκηση, καθώς και στη Διοίκηση του ΟΑΚ, οι εργαζόμενοι περιγράφουν εικόνες ασφυκτικού και επικίνδυνου περιβάλλοντος, όπου φιλοξενούνται πλέον πάνω από 1000 άνθρωποι, πολλοί περισσότεροι από κάθε ελάχιστο όριο ασφαλείας. Ανάμεσα τους γυναίκες και παιδιά, που διαβιούν χωρίς στοιχειώδεις συνθήκες υγιευνής και αξιοπρέπειας. Οι εγκαταστάσεις της πρώην Αγοράς, που είχαν επιλεγεί για προσωρινή φιλοξενία και μεταγωγές, έχουν καταλήξει να λειτουργούν ως χώρος παρατεταμένης κράτησης. «Κάποιοι μετανάστες παραμένουν εκεί για μήνες, σε κτίριο που δεν είναι ούτε κατάλληλο ούτε θεσμοθετημένο για κράτηση», τονίζει το Σωματείο, υπογραμμίζοντας ότι οι διαμαρτυρίες των ανθρώπων εκεί είναι απόροια αυτής της κατάστασης.
«Σιωπηρή αποδοχή»
Ζήτημα γεωγραφικής θέσης και όχι ουσίας είναι για κάποιους συναδέλφους η σιωπηρή αποδοχή των κατοίκων στα Χανιά της κατάστασης που επικρατεί στην Αγυιά, καθώς για πολλούς παραμένει αθέατη αυτή η πλευρά της γραφικής πόλης. Η πρώην Περιφερειακή Αγορά Χανίων βρίσκεται μακριά από τον αστικό ιστό, απομονώνοντας εκεί το άσχημο πρόσωπο της κατά τα λοιπά στην πρώτη πεντάδα πόλης για να ζεις. Έτσι, οι όποιες αντιδράσεις περιορίζονται σε συζητήσεις που ξεκινούν με υποθέσεις για το πώς μπορεί να εξελιχθεί η κατάσταση και πάντως όχι τρομολαγνικά.
Αυτό βέβαια, δεν αποτρέπει κάποιους ακραίους να εκφράζονται με εθνικιστικά και ρατσιστικά σχόλια, κυρίως μέσω των social media, όπου ξεδιπλώνεται ένας κοινωνικός εσμός, στον οποίο απαντούν κινήματα αλληλεγγύης, όχι απαραίτητα με λόγια, αλλά με πράξεις, παρέχοντας βοήθεια, όπου τους επιτρέπεται, με τα λίγα μέσα που διαθέτουν.
Η περίπτωση της Ιεράπετρας
Όλες αυτές τις μέρες που η Γαύδος κατακλύζεται από βάρκες με πρόσφυγες – μετανάστες, μία λέμβος με 40 άτομα, ανάμεσα τους μία γυναίκα και επτά παιδιά, εντοπίστηκε να κινδυνεύει και στα 30 μίλια ανοιχτά της Ιεράπετρας. Διασώθηκε από το υποστελεχωμένο τοπικό κλιμάκιο του Λιμενικού που όλο το καλοκαίρι επιθεωρεί μία τεράστια θαλάσσια περιοχή από το Μύρτος μέχρι τον Γούδουρα, τη Χρυσή και το Κουφονήσι.
Μιλώντας με ανθρώπους της «Επιτροπής Αγώνα» και με πληροφορίες από μέλος του τοπικού παραρτήματος του Ερυθρού Σταυρού, οι διασωθέντες – Σουδανοί και Αιγύπτιοι – χρειάστηκε να περιμένουν για αρκετή ώρα στο λιμάνι πριν μεταφερθούν στο μικρό κλειστό γυμναστήριο όπου αθλούνται ομάδες και μαθητές δύο σχολείων, με την εκπαιδευτική χρονιά να έχει ξεκινήσει κι εκεί τους ανέλαβαν οι Ερυθροσταυρίτες.
Καθώς με τον νέο νόμο Πλεύρη θεωρούνται κρατούμενοι, πέρασαν όλοι από αυτόφωρη διαδικασία σε άλλη πόλη (Νεάπολη) κι επέστρεψαν, αναμένοντας την απόφαση του εισαγγελέα, στοιβαζόμενοι και πάλι σε έναν ακατάλληλο χώρο, με μηδαμινή υποδομή.
Ο κόσμος ευαισθητοποιήθηκε και αυτή τη φορά και στην έκκληση για συγκεκριμένα προϊόντα ανταποκρίθηκε με επάρκεια. Η πλειοψηφία στην Ιεράπετρα αντιδρά με συμπόνια και διάθεση για βοήθεια, ωστόσο οι ομάδες αλληλεγγύης που δραστηριοποιούνται στην πόλη, διαπιστώνουν μια σχετική αποστασιοποίηση, με τον κόσμο να μην αδιαφορεί μεν, να εμφανίζεται όμως κουμπωμένος, επηρεασμένος ενδεχομένως από την κατάσταση που επικρατεί στα Χανιά, αλλά και από την «τρομοκρατία που σπέρνουν κάποιοι με αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι οι μετανάστες έρχονται να μας αλώσουν».
Χαρακτηριστική είναι άλλωστε η έκφραση του δημάρχου Ιεράπετρας, Μανώλη Φραγκούλη στη συνομιλία που είχαμε: «Είναι αρκετοί αυτοί που αρχίζουν να λένε ότι κινδυνεύουμε να γίνουμε Σουδάν». Σύμφωνα με τον κ. Φραγκούλη, η κεντρική εξουσία, παρότι ακολουθείται συγκεκριμένο πρωτόκολλό της, τείνει να μετακυλίει την ευθύνη για τη διαχείριση του προσφυγικού – μεταναστευτικού ζητήματος στους δήμους, τους οποίους την ίδια ώρα έχει αφήσει χωρίς δομές και πόρους.
Η δε περιβόητη τροπολογία του υπουργού Μετανάστευσης, για την οποία η κυβέρνηση βαυκαλιζόταν ότι έφερε αποτελέσματα, γυρνάει σε …μπούμερανγκ για την Κρήτη, όπως αποδεικνύει το «κυκλοφοριακό κομφούζιο» των τελευταίων ημερών στα νότια κρητικά παράλια, μιας και ηρέμησαν οι θάλασσες, με εκατοντάδες άνδρες, γυναίκες και παιδιά να στοιβάζονται ο ένας πάνω στον άλλον σε αυτοσχέδιες φυλακές, έτοιμες να «εκραγούν».
Source link
