Τα όργανα άρχισαν και το 2026 είναι κοντά!

Η ελληνική πολιτική σκηνή βρίσκεται μπροστά σε ένα σενάριο που, αν επιβεβαιωθεί, θα μπορούσε να αναδιατάξει ριζικά τους συσχετισμούς και να ανοίξει έναν νέο κύκλο εξελίξεων στον χώρο του Κέντρου και της Κεντροαριστεράς. 

Η πιθανότητα ο Αλέξης Τσίπρας, ο πρώην πρωθυπουργός και επί χρόνια αναμφισβήτητος ηγέτης του ΣΥΡΙΖΑ, να δημιουργήσει ένα νέο πολιτικό κόμμα, έχει ήδη προκαλέσει συζητήσεις, υπολογισμούς και ανησυχίες σε όλα τα κομματικά επιτελεία. Ο Τσίπρας, παρά τις αντιφάσεις που σημάδεψαν τη θητεία του, παραμένει μια από τις πλέον αναγνωρίσιμες προσωπικότητες της μεταπολίτευσης και το όνομά του διατηρεί σημαντικό πολιτικό βάρος. Αυτό σημαίνει ότι μια επιστροφή του όχι ως απλού σχολιαστή, αλλά ως ενεργού παίκτη με νέο σχήμα δε θα ξεκινούσε από το μηδέν, αλλά θα κουβαλούσε μια πολιτική “προίκα” που θα επηρέαζε καίρια τις ισορροπίες. 

Ο παράγοντας της αδύναμης αντιπολίτευσης 

Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας και προσωπικά ο Κυριάκος Μητσοτάκης γνωρίζουν ότι η σταθερότητα της πολιτικής τους κυριαρχίας τα τελευταία χρόνια δεν οφείλεται μόνο στη δική τους εκλογική δυναμική, αλλά και στην αδυναμία της αντιπολίτευσης να παρουσιάσει πειστική εναλλακτική. Με τον ΣΥΡΙΖΑ να παλεύει να βρει ταυτότητα αρχικά υπό τον Στέφανο Κασσελάκη και σήμερα τον Σωκράτη Φάμελλο, και το ΠΑΣΟΚ να προσπαθεί μεν να ανακάμψει αλλά χωρίς εκρηκτική άνοδο, η Ν.Δ. απολαμβάνει μια σχετική άνεση, που πλέον κλυδωνίζεται σοβαρά. Αν όμως ο Τσίπρας ιδρύσει νέο κόμμα, αυτή η άνεση κινδυνεύει να χαθεί. 

Ένα τέτοιο κόμμα θα μπορούσε να αναβιώσει το δίπολο Μητσοτάκης-Τσίπρας, επαναφέροντας στο προσκήνιο μια σύγκρουση που γνωρίζει καλά το εκλογικό σώμα και που συχνά λειτουργεί πολωτικά, οδηγώντας μεγάλο μέρος των ψηφοφόρων σε επιλογές με όρους ηγετικής αντιπαράθεσης. Η Νέα Δημοκρατία ανησυχεί, επίσης, για το γεγονός ότι έχει κατορθώσει να προσελκύσει κεντρώους ψηφοφόρους, πολλοί από τους οποίους προέρχονταν είτε από το ΠΑΣΟΚ είτε από τον ΣΥΡΙΖΑ. Η παρουσία ενός νέου κόμματος με επικεφαλής τον Τσίπρα, το οποίο πιθανότατα θα είχε πιο μετριοπαθές και κεντρώο προφίλ, θα μπορούσε να προκαλέσει διαρροές σε αυτή τη δεξαμενή και να στενέψει την εκλογική βάση της Ν.Δ. Το χειρότερο για την κυβέρνηση θα ήταν ένα σενάριο πολυκομματικής Βουλής, με τρία ή τέσσερα κόμματα γύρω στο 10-15%, που θα καθιστούσαν τη συγκρότηση σταθερών κυβερνητικών πλειοψηφιών πιο περίπλοκη και θα έβαζαν τέλος στην αίσθηση της πολιτικής παντοδυναμίας. 

Απειλή για το ΠΑΣΟΚ και τον ΣΥΡΙΖΑ 

Για το ΠΑΣΟΚ, η πιθανή δημιουργία ενός κόμματος Τσίπρα αποτελεί ίσως τη μεγαλύτερη απειλή. Το κόμμα του Νίκου Ανδρουλάκη επιχειρεί να “χτίσει” βήμα-βήμα την εικόνα ενός σοσιαλδημοκρατικού φορέα που μπορεί να γίνει ο βασικός εκφραστής του Κέντρου. Η στρατηγική του είναι να προσελκύσει ψηφοφόρους που απογοητεύτηκαν από τον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά δε θέλουν να στραφούν στη Δεξιά. Ωστόσο, αν ο Τσίπρας επιστρέψει με νέο κόμμα, αυτοί οι ψηφοφόροι θα βρουν πιθανότατα πιο οικείο και ελκυστικό τον πρώην πρωθυπουργό, ο οποίος, παρά τις απογοητεύσεις του παρελθόντος, διατηρεί το προφίλ του χαρισματικού ηγέτη που δοκιμάστηκε στην εξουσία. Αυτό θα δυσκολέψει το ΠΑΣΟΚ να κεφαλαιοποιήσει την τρέχουσα φθορά της κυβέρνησης, ενώ θα επαναφέρει συγκρίσεις που δεν το ευνοούν. Ο Ανδρουλάκης υστερεί σε προσωπική απήχηση απέναντι σε μια μορφή όπως ο Τσίπρας, με αποτέλεσμα το κόμμα του να κινδυνεύει να εγκλωβιστεί ξανά σε μονοψήφια ποσοστά, την ώρα που φιλοδοξεί να αγγίξει το 15%. 

Ο ΣΥΡΙΖΑ, από την πλευρά του, θα βρισκόταν αντιμέτωπος με μια υπαρξιακή απειλή. Ήδη δυσκολεύεται να πείσει ότι μπορεί να ασκήσει αξιόπιστη αντιπολίτευση και οι εσωκομματικές τριβές είναι έντονες. Αν ο Τσίπρας συγκροτήσει νέο φορέα, θα λειτουργήσει σαν μαγνήτης για πολλά στελέχη που σήμερα αισθάνονται περιθωριοποιημένα, αλλά και για ένα μεγάλο μέρος της εκλογικής βάσης που βλέπει τον πρώην ηγέτη ως τον φυσικό εκφραστή της Αριστεράς. Σε ένα τέτοιο σενάριο, ο ΣΥΡΙΖΑ θα μπορούσε να συρρικνωθεί κάτω από το 10%, χάνοντας τον ρόλο του βασικού πόλου της αντιπολίτευσης. Το πολιτικό σκηνικό θα άλλαζε άρδην, καθώς ένα κόμμα Τσίπρα θα είχε τη δυνατότητα να απορροφήσει σχεδόν εξ ολοκλήρου τον χώρο που μέχρι σήμερα καταλάμβανε ο ΣΥΡΙΖΑ, αφήνοντας τον τελευταίο στο περιθώριο. 

Η κοινωνία έχει αλλάξει 

Η κοινωνία, βέβαια, δεν είναι ίδια με εκείνη του 2015. Οι ψηφοφόροι είναι πιο καχύποπτοι απέναντι στις μεγάλες υποσχέσεις και έχουν κουραστεί από τις διαρκείς κρίσεις, οικονομικές, υγειονομικές και διεθνείς. Παρά ταύτα, η φιγούρα του Τσίπρα εξακολουθεί να προκαλεί ένα είδος νοσταλγίας σε ορισμένα στρώματα. Ιδίως οι νέοι που ενηλικιώθηκαν πολιτικά μέσα στη δεκαετία του 2010 και συνδέθηκαν συναισθηματικά με την εικόνα του αντισυστημικού ηγέτη, αλλά και τμήματα της μεσαίας τάξης που ένιωσαν προδομένα όταν ο ΣΥΡΙΖΑ αποδέχτηκε τα μνημόνια μπορεί να δουν σε ένα νέο ξεκίνημα την ευκαιρία για μια δεύτερη πράξη. Αν ο Τσίπρας καταφέρει να παρουσιάσει ένα πιο ώριμο μετριοπαθές και ευρωπαϊκό προφίλ, χωρίς να χάσει την επαφή με το αίσθημα δικαιοσύνης που τον ανέδειξε, τότε το νέο κόμμα θα μπορούσε να γίνει ένας ισχυρός παίκτης. Την ίδια ώρα, τα ήδη δύσκολα πράγματα στην Κρήτη για Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ, με φόντο το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ, θα γίνουν ακόμα πιο δύσκολα από την πιθανή παρουσία ενός κόμματος από τον Τσίπρα που θα μπορούσε να αλλάξει ριζικά τον πολιτικό χάρτη στην Κρήτη.

Ήδη μάλιστα πολλά πρώην στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ αλλά και νυν δε βγάζουν άχνα, περιμένοντας να δουν πού… θα κάτσει η μπίλια. Τα εκλογικά σενάρια που προκύπτουν είναι ποικίλα. Ένα πρώτο σενάριο είναι η ενίσχυση του πολυκομματισμού, με μια Βουλή στην οποία η Ν.Δ. θα παραμείνει μεν πρώτη, αλλά θα χάσει μέρος της κυριαρχίας της, ενώ ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ και νέο κόμμα Τσίπρα θα ανταγωνίζονται σκληρά για τη δεύτερη και τρίτη θέση. 

Ένα δεύτερο σενάριο είναι η επανεμφάνιση ενός διπολισμού, όπου ο Τσίπρας θα απορροφήσει μεγάλο μέρος της αντιπολίτευσης και θα τεθεί ξανά απέναντι στον Μητσοτάκη ως ο βασικός αντίπαλος, αφήνοντας στο περιθώριο τους υπόλοιπους. Υπάρχει και το σενάριο των συνεργασιών, αν ο νέος φορέας κινηθεί στο 10-15%, θα μπορούσε να γίνει ρυθμιστής σε πιθανές κυβερνήσεις συνεργασίας στο μέλλον. Το ερώτημα, βέβαια, είναι αν ο Τσίπρας θα ήθελε ποτέ να στηρίξει μια κυβέρνηση με τη Ν.Δ. ή ακόμη και με το ΠΑΣΟΚ, ή αν θα προτιμούσε να παραμείνει στην αντιπολίτευση προετοιμάζοντας τον δρόμο για μελλοντική επιστροφή στην εξουσία. 

Η διεθνής παράμετρος 

Σε διεθνές επίπεδο, η πιθανότητα αυτή παρακολουθείται με ενδιαφέρον. Η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία, που αναζητεί νέα πρόσωπα και δυναμικές, θα έβλεπε έναν μετριοπαθή Τσίπρα ως πιθανό σύμμαχο στο Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα ιδίως αν το νέο κόμμα του απομακρυνόταν από τις πιο ριζοσπαστικές καταβολές του ΣΥΡΙΖΑ. 

Σε κάθε περίπτωση, φαίνεται πως στην κεντρική πολιτική σκηνή μάλλον πολύ γρήγορα η “τράπουλα” θα ανακατευτεί ξανά και την ίδια ώρα στα κομματικά επιτελεία επικρατεί αναβρασμός, με το 2026 μάλλον να είναι χρόνια πολιτικών εξελίξεων. Το θέμα είναι πότε θα πέσει στην τσόχα το ζάρι του αιφνιδιασμού. Το μόνο σίγουρο είναι πως στην Ελλάδα του σήμερα η πολιτική δε σου επιτρέπει να πλήξεις. Τα όργανα άρχισαν και το 2026 είναι κοντά!