Την έννοια και τη σημασία του όρου «θερμικός θόλος» — που ακούμε όλο και συχνότερα, κυρίως κατά τους θερινούς μήνες — εξηγεί ο μετεωρολόγος Θοδωρής Κολυδάς
Αναλυτικά αναφέρει:
Τα τελευταία χρόνια, κυρίως το καλοκαίρι, ο όρος θερμικός θόλος εμφανίζεται όλο και πιο συχνά στα μέσα ενημέρωσης, τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς. Πρόκειται για απόδοση του αγγλικού όρου heat dome, ο οποίος δεν περιγράφει ένα νέο φαινόμενο, αλλά έχει καθιερωθεί ως ένας ελκυστικός και εύληπτος τίτλος για το ευρύ κοινό. Πίσω όμως από τον δημοφιλή αυτό όρο, κρύβεται μια πραγματική και παλαιά μετεωρολογική κατάσταση, γνωστή εδώ και δεκαετίες.
Ο θερμικός θόλος δημιουργείται όταν ένα ισχυρό και στάσιμο βαρομετρικό υψηλό «παγιδεύει» θερμές αέριες μάζες κοντά στην επιφάνεια της Γης, λειτουργώντας κυριολεκτικά σαν καπάκι. Η ατμόσφαιρα δυσκολεύεται να ανανεωθεί, η θερμότητα συσσωρεύεται στις χαμηλότερες στιβάδες και δεν μπορεί να διαφύγει, με αποτέλεσμα τη συνεχή άνοδο της θερμοκρασίας.
Η κατάσταση επιδεινώνεται όταν συνδυάζεται με μεταφορά θερμών μαζών από τη Βόρεια Αφρική προς την Ευρώπη, γεγονός που ενισχύει το φαινόμενο της υπερθέρμανσης.
Παραδείγματα από την επικαιρότητα:
Οι θερμοκρασίες στη Δυτική Ευρώπη αναμένεται να φτάσουν το επόμενο τριήμερο τους 36 έως 39 βαθμούς Κελσίου, με αυξημένη υγρασία και απουσία ισχυρών ανέμων — μια τυπική εικόνα συνθηκών κάτω από θερμικό θόλο.
Ένα φαινόμενο γνωστό, με νέο «όνομα»:
Αξίζει να σημειωθεί ότι τέτοια φαινόμενα δεν είναι καινούργια. Στη Μεσόγειο και ειδικά στην Ελλάδα, η θερινή παρουσία ισχυρών αντικυκλώνων είναι φυσιολογική και επαναλαμβανόμενη. Παλαιότερα, μετεωρολόγοι και γεωργοί μιλούσαν απλώς για περιόδους καύσωνα ή για ισχυρά αντικυκλωνικά πεδία, χωρίς τη χρήση του όρου «θερμικός θόλος».
Η έντονη χρήση του όρου σήμερα οφείλεται εν μέρει στην ανάγκη των μέσων να τραβήξουν την προσοχή του κοινού με πιο δραματική γλώσσα. Ωστόσο, αυτό που ενδεχομένως έχει αλλάξει δεν είναι η φύση του φαινομένου, αλλά η έντασή του και η διάρκεια με την οποία εκδηλώνεται.
Συμπερασματικά:
Ο θερμικός θόλος δεν είναι ένα νέο φαινόμενο, αλλά μια γνωστή ατμοσφαιρική κατάσταση που τα τελευταία χρόνια αποκτά νέα προβολή και σημασία λόγω των ολοένα και πιο έντονων ακραίων καιρικών συνθηκών. Η κατανόηση του φαινομένου είναι κρίσιμη, καθώς συμβάλλει στην καλύτερη προετοιμασία και αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής.
