Η τεχνητή νοημοσύνη (AI) αναδεικνύεται σε πανίσχυρο εργαλείο όχι μόνο στους τομείς της ιατρικής, των χρηματοοικονομικών ή της κινηματογραφικής βιομηχανίας, αλλά και στην ανάλυση αρχαίων κειμένων.
Μια διεθνής ερευνητική ομάδα αποφάσισε να εφαρμόσει προηγμένες τεχνολογίες στην πιο αινιγματική και καθοριστική ίσως συλλογή κειμένων στην ιστορία της ανθρωπότητας: την εβραϊκή Βίβλο, αποκαλύπτοντας την προέλευσή της.
Στόχος: να αποκαλύψει ποιος ήταν πραγματικά ο συγγραφέας της.
Μία από τις πρωτεργάτριες του έργου είναι η Shira Faigenbaum-Golovin, αναπληρώτρια καθηγήτρια Μαθηματικών στο Duke University.
Μαζί με συναδέλφους της, συνδύασε μεθόδους AI, στατιστικής και γλωσσολογίας, ώστε να εντοπιστούν γλωσσικά μοτίβα που διέφευγαν της προσοχής των ειδικών εδώ και δεκαετίες.
Η ομάδα επικεντρώθηκε στις πρώτες εννέα βιβλικές βιβλία της εβραϊκής Βίβλου, γνωστές ως Εννεάτευχο.
Μέσω αλγορίθμου, εντοπίστηκαν τρεις στιλιστικά διακριτές συγγραφικές «παραδόσεις» – ένα είδος λεκτικού αποτυπώματος τριών διαφορετικών ομάδων γραφέων.
Το μοντέλο δεν εντόπιζε απλώς πιθανό συντάκτη, αλλά τεκμηρίωνε και με ποια λεκτικά στοιχεία κατέληξε στο συμπέρασμα.
Έτσι διασφαλιζόταν διαφάνεια και αποφεύγονταν οι υποκειμενικές ερμηνείες.
Η Faigenbaum-Golovin είχε συνεργαστεί στο παρελθόν με τον αρχαιολόγο Israel Finkelstein του University of Haifa.
Το 2010 ανέλυσαν επιγραφές σε αρχαία κεραμικά του 6ου αιώνα π.Χ., συγκρίνοντας την τυπολογία των γραμμάτων.
Τότε γεννήθηκε και η ιδέα να επεκταθεί η μεθοδολογία σε μεγαλύτερα σώματα κειμένων.
Για την υλοποίηση αυτού του φιλόδοξου στόχου συγκροτήθηκε διεπιστημονική ομάδα με αρχαιολόγους, θεολόγους, μαθηματικούς, φυσικούς και ειδικούς στις επιστήμες υπολογιστών.
Οι επιστήμονες ανέλυσαν τρία κομβικά μέρη: το Δευτερονόμιο, την αποκαλούμενη Δευτερονομική Ιστορία (από τον Ιησού του Ναυή έως τα Βασιλεία) και τα Ιερατικά Κείμενα της Τορά.
Διαπιστώθηκε ότι το Δευτερονόμιο και οι ιστορικές αφηγήσεις είναι γλωσσικά πιο συγγενείς μεταξύ τους, σε αντίθεση με τα ιερατικά αποσπάσματα – επιβεβαιώνοντας παλαιότερες βιβλικές υποθέσεις, πλέον με ποσοτική απόδειξη.
Οι διαφορές εντοπίστηκαν ακόμη και στη χρήση απλών λέξεων, όπως «όχι», «βασιλιάς» ή «ο οποίος».
Ο αλγόριθμος ανίχνευε λεπτές διαφοροποιήσεις στη συχνότητα και στο συγκείμενο, επιτρέποντας την ακριβή ταυτοποίηση της συγγραφικής «σχολής».
Για να ελεγχθεί η αξιοπιστία της μεθόδου, οι ερευνητές δοκίμασαν τον αλγόριθμο σε 50 κεφάλαια του Εννεάτευχος (σ.σ. Enneateuch: πρόκειται για συνδυαστικό όρο από τα ελληνικά: ἔννεα και τεύχος = τόμος ή βιβλίο, δηλαδή το σύνολο των εννέα πρώτων βιβλίων της Εβραϊκής Βίβλου, συγκεκριμένα: Γένεση, Έξοδος, Λευιτικό, Αριθμοί, Δευτερονόμιο, Ιησούς του Ναυή, Κριτές, Α΄ Σαμουήλ / Βασιλειών Α΄, Β΄ Σαμουήλ / Βασιλειών Β΄)
Χρησιμοποιείται συνήθως σε βιβλικές, θεολογικές ή φιλολογικές σπουδές για να δηλώσει αυτό το ενιαίο σύνολο, κυρίως όταν εξετάζεται η ενότητα ύφους ή συγγραφής τους.των οποίων η πατρότητα είχε ήδη προσδιοριστεί από ειδικούς.
Το μοντέλο επιβεβαίωσε επιτυχώς τις αποδόσεις, παρέχοντας στατιστικά τεκμηριωμένα αποτελέσματα.
Στη συνέχεια, η ανάλυση στράφηκε σε αμφιλεγόμενα κεφάλαια όπου η επιστημονική κοινότητα διχάζεται εδώ και δεκαετίες.
Η AI τα συνέκρινε με ήδη ταξινομημένα στιλ γραφής και πρότεινε την πιθανότερη εκδοχή για τη συγγραφή, επισημαίνοντας τις λέξεις και φράσεις που έκριναν το αποτέλεσμα.
Όπως εξήγησε ένας από τους ερευνητές, το πλεονέκτημα του μοντέλου έγκειται στην «ερμηνευσιμότητα» του: δεν «μαντεύει» απλώς, αλλά εξηγεί με σαφήνεια ποια λήμματα (ρίζες λέξεων) ή δομές προτάσεων οδήγησαν στο συμπέρασμα.
Η πορεία προς το αποτέλεσμα δεν ήταν εύκολη.
Επειδή τα βιβλικά κείμενα έχουν υποστεί αλλεπάλληλες επιμέλειες, οι αυθεντικοί πυρήνες συχνά περιορίζονται σε ελάχιστους στίχους.
Οι παραδοσιακές τεχνικές μηχανικής μάθησης αποδεικνύονταν ανεπαρκείς.
Η ομάδα ανέπτυξε ειδική τεχνολογία ικανή να αναλύει μικρά αποσπάσματα με ακρίβεια.
Η Faigenbaum-Golovin παραδέχθηκε πως αφιερώθηκε σημαντικός χρόνος στην επιβεβαίωση ότι τα αποτελέσματα δεν αποτελούν στατιστικό σφάλμα.
Μόνο όταν επιβεβαιώθηκε η αξιοπιστία των δεδομένων αποφάσισαν να δημοσιοποιήσουν τα συμπεράσματα.
Ένα εντυπωσιακό παράδειγμα αφορά την ανάλυση δύο αφηγήσεων για την Κιβωτό της Διαθήκης.
Παρότι τα κεφάλαια σχετίζονται θεματικά και θεωρούνταν μέρος του ίδιου αφηγήματος, η μελέτη έδειξε ότι το απόσπασμα από το Πρώτο Βιβλίο των Βασιλειών δεν αντιστοιχεί σε κανένα από τα τρία στιλιστικά προφίλ, ενώ το απόσπασμα από το Δεύτερο Βιβλίο των Βασιλειών συνδέεται ξεκάθαρα με τη Δευτερονομική παράδοση.
Αυτό όχι μόνο θέτει υπό αμφισβήτηση προηγούμενες κατηγοριοποιήσεις, αλλά ανοίγει τον δρόμο για επανεκτίμηση της προέλευσης πολλών άλλων βιβλικών ιστοριών.
Και οι δυνατότητες είναι ακόμη μεγαλύτερες.
Όπως δήλωσε η Faigenbaum-Golovin, η μέθοδός τους μπορεί να εφαρμοστεί και πέρα από τη Βίβλο – για παράδειγμα, να επιβεβαιώσει την αυθεντικότητα εγγράφων της εποχής του Abraham Lincoln ή να διακριβώσει εάν αποσπάσματα από τους Χειρόγραφους της Νεκράς Θάλασσας προέρχονται από τον ίδιο συγγραφέα.
Ο Finkelstein χαρακτήρισε τη μελέτη «νέα παραδειγματική προσέγγιση στην ανάλυση αρχαίων κειμένων», ενώ η Faigenbaum-Golovin τόνισε τη σημασία της ένωσης επιστήμης και ανθρωπιστικών σπουδών.
Όπως είπε, η διεπιστημονική συνεργασία αποτελεί μοναδική εμπειρία, όπου κάθε βήμα αποκαλύπτει κάτι νέο — τόσο για την επιστήμη όσο και για την πολιτισμική κατανόηση.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ
Το πιο περίεργο αυτοκίνητο στον κόσμο – Δεν έχει τιμόνι ούτε τροχούς!
Της έκανε πρόταση γάμου μπροστά από το άγαλμα-τέρας, προάγγελο της καταστροφής
Πούτιν: Σε περίπτωση πυρηνικού πολέμου, η Ευρώπη πρέπει να φοβάται
Ακολουθήστε το ekriti.gr στο
Google News
και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις για την Κρήτη και όχι μόνο.
Source link
