Ο κτηνίατρος και συμπεριφοριολόγος Χρήστος Καραγιάννης και ο εκπαιδευτής Δημήτρης Γραμματικάκης εξηγούν γιατί τα σκυλιά επιτίθενται και ποιος είναι ο ρόλος του ανθρώπου.
Η φονική επίθεση πίτμπουλ σε ένα 2χρονο αγοράκι στη Ζάκυνθο, μπροστά στα μάτια της μεγαλύτερης αδερφής του, έχει συγκλονίσει τη χώρα. Η οικογένεια, που είχε περισώσει τον σκύλο μόλις δύο μήνες πριν, δεν μπορούσε να φανταστεί ότι μία αβλεψία λίγων δευτερολέπτων θα κατέληγε σε τραγωδία.
Οι γονείς μόλις είχαν επιστρέψει από τα ψώνια, όταν ο μικρός Λίο διέφυγε της προσοχής τους, περπάτησε περίπου 70 μέτρα και βρέθηκε στον χώρο όπου ήταν δεμένο το ζώο. Λίγο αργότερα, η αδελφή του ειδοποιούσε έντρομη τους γονείς της για όσα είχε εξελιχθεί μπροστά της.
Το περιστατικό πυροδότησε για ακόμη μία φορά τη συζήτηση σχετικά με τις “επικίνδυνες” ράτσες, τα πίτμπουλ, τα ροτβάιλερ και όλα όσα η κοινή γνώμη συνδέει με επιθετικότητα.
Ωστόσο, σύμφωνα με τον κ. Χρήστο Καραγιάννη, τον πρώτο Έλληνα κτηνίατρο ειδικό στην αντιμετώπιση των προβλημάτων συμπεριφοράς και ένας από τους 40 κτηνίατρους στην Ευρώπη με την ειδικότητα αυτή, μια τέτοια προσέγγιση είναι απλοϊκή και επιστημονικά αστήρικτη.
Δεν είναι ζήτημα ράτσας σκύλου
«Η κοινωνία έχει την τάση να στοχοποιεί μια ράτσα. Είναι εύκολο να αποδώσουμε ένα τραγικό γεγονός σε ένα «επικίνδυνο» σκυλί, αλλά αυτό δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα», εξηγεί αρχικά στο iefimerida και υπενθυμίζει πως ακόμη και το 1991, όταν το βρετανικό κοινοβούλιο αποφάσισε να απαγορεύσει τέσσερις φυλές έπειτα από έντεκα θανατηφόρες επιθέσεις –με επτά από τα θύματα να είναι παιδιά– το μέτρο δεν οδήγησε σε μείωση των επιθέσεων. «Δεν σταμάτησαν τα δαγκώματα και δεν μειώθηκαν οι επιθέσεις. Δεν ήταν εκεί το πρόβλημα», εξηγώντας ότι η επιθετικότητα δεν είναι ζήτημα ράτσας, αλλά συνθηκών.
Ο κτηνίατρος και συμπεριφοριολόγος Χρήστος Καραγιάννης
Η συναισθηματική και νευρολογική πλευρά της επιθετικότητας ενός σκύλου
Ο κ. Καραγιάννης ξεκαθαρίζει πως η επιθετική συμπεριφορά ενός σκύλου έχει συνήθως βαθύτερα αίτια. Συχνά πηγάζει από αρνητικά συναισθήματα, όπως φόβο, πόνο, εκνευρισμό ή έναν συνδυασμό τους.
«Σε ορισμένες περιπτώσεις υπάρχουν νευρολογικά προβλήματα, όπως επιληπτικές κρίσεις που κάνουν τον σκύλο να μην έχει επίγνωση των πράξεών του. Η εκπαίδευση, η ανατροφή, αλλά και το γενετικό υπόβαθρο παίζουν επίσης ρόλο, ειδικά όταν ο άνθρωπος επιλέγει γονείς με επιθετικά χαρακτηριστικά και τα αναπαράγει. Επιπλέον, οι κοινωνικές αντιλήψεις οδηγούν συχνά ορισμένους ιδιοκτήτες με αντικοινωνική συμπεριφορά να επιλέγουν συγκεκριμένες φυλές για να ενισχύσουν μια “σκληρή” εικόνα, κάτι που στη συνέχεια αντικατοπτρίζεται στην εκπαίδευση και στη συμπεριφορά του σκύλου» θα πει.
Συμβουλές για γονείς και παιδιά
Ιδιαίτερη σημασία δίνει ο ειδικός στον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζουν οι άνθρωποι τα ζώα –ιδίως τα παιδιά. «Ένα παιδί που τρέχει, φωνάζει ή πλησιάζει απότομα μπορεί, χωρίς να το γνωρίζει, να ενεργοποιήσει στον σκύλο την αίσθηση απειλής. Όταν ένας σκύλος δεν μπορεί να φύγει από αυτό που τον φοβίζει, τότε το πιθανότερο είναι ότι θα δαγκώσει», εξηγεί, επισημαίνοντας πόσο επικίνδυνο είναι να βρίσκεται ένα ζώο δεμένο, χωρίς δυνατότητα διαφυγής. Και σε μια χώρα όπως η Ελλάδα, όπου περίπου 2.000 επιθέσεις σκύλων καταγράφονται ετησίως, η σωστή ενημέρωση δεν είναι επιλογή αλλά ανάγκη.
Το χρόνιο πρόβλημα των αδέσποτων
Ο κ. Καραγιάννης αναφέρεται και στο χρόνιο πρόβλημα των αδέσποτων, όπου, όπως λέει, η πολιτεία απουσιάζει. «Δεν υπάρχουν επαρκείς έλεγχοι για microchip, ούτε δομές από τους δήμους για τη φροντίδα και φιλοξενία των ζώων. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι φιλόζωοι και οι εθελοντές να προσπαθούν να καλύψουν κενά που θα έπρεπε να καλύπτει η πολιτεία, κάτι που τελικά δεν εξυπηρετεί ούτε τα ζώα ούτε τους ανθρώπους».
Στο ερώτημα τι πρέπει να κάνουν οι ιδιοκτήτες, ο ειδικός είναι σαφής: «ο σκύλος χρειάζεται ένα ασφαλές περιβάλλον, μια γωνιά δική του όπου δεν θα τον ενοχλεί κανείς, και σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να είναι δεμένος. Παράλληλα, οι γονείς καλούνται να εκπαιδεύουν τα παιδιά τους από πολύ μικρή ηλικία σχετικά με το πώς πρέπει να αλληλεπιδρούν με ένα ζώο, να αναγνωρίζουν τα σημάδια δυσφορίας και να αντιλαμβάνονται ότι η επίβλεψη πρέπει να είναι ουσιαστική και όχι απλώς τυπική».
«Οι σκύλοι ζουν, μαθαίνουν και αντιδρούν μέσα στον κόσμο που τους δημιουργούμε»
Η τραγωδία στη Ζάκυνθο δεν μπορεί να εξηγηθεί μόνο με τον όρο “επικίνδυνη ράτσα”. Η επιθετικότητα δεν είναι χαρακτηριστικό που κληρονομείται αυτόματα, είναι προϊόν περιβάλλοντος, εμπειριών, εκπαίδευσης και ανθρώπινων επιλογών.
Ίσως γι’ αυτό, όπως λέει και ο ειδικός, τα τραγικά περιστατικά πρέπει να λειτουργήσουν ως υπενθύμιση ότι η ευθύνη ξεκινάει από εμάς. «Οι σκύλοι ζουν, μαθαίνουν και αντιδρούν μέσα στον κόσμο που τους δημιουργούμε. Και αυτός ο κόσμος οφείλει να είναι ασφαλής για όλους» καταλήγει ο κ. Καραγιάννης.
Οι 3 κανόνες που διαμορφώνουν τη συμπεριφορά ενός ζώου
Με τον κ. Καραγιάννη συμφωνεί και ο εκπαιδευτής και σύμβουλος συμπεριφοράς σκύλων με πολύχρονη εμπειρία, κ. Δημήτρης Γραμματικάκης ο οποίος εξηγεί στο iefimerida πως η συμπεριφορά ενός ζώου διαμορφώνεται από τρεις βασικούς άξονες: «τη γενετική προδιάθεση, τις πρώιμες εμπειρίες και την κοινωνικοποίηση, αλλά και τον τρόπο που το χειρίζεται και το εκπαιδεύει ο άνθρωπος. Όταν κάποιος από αυτούς τους άξονες “σπάσει”, η πιθανότητα για προβληματικές ή επικίνδυνες συμπεριφορές αυξάνεται θεαματικά», σημειώνει.
Ο εκπαιδευτής και σύμβουλος συμπεριφοράς σκύλων με πολύχρονη εμπειρία, κ. Δημήτρης Γραμματικάκης
Ο κ. Γραμματικάκης υπογραμμίζει ότι η ανεπαρκής κοινωνικοποίηση ενός κουταβιού είναι συχνά η ρίζα πολλών επιθετικών αντιδράσεων. «Ένας σκύλος που δεν έχει εκτεθεί σωστά σε ανθρώπους, παιδιά, ήχους, περιβάλλοντα και άλλους σκύλους είναι πολύ πιθανό να αντιδρά με φόβο ή άμυνα», επισημαίνει. Εξίσου καταστροφικές είναι και οι τιμωρητικές μέθοδοι εκπαίδευσης, όπως πνίχτες, ηλεκτρικά κολάρα ή φωνές. «Αυτές οι πρακτικές αυξάνουν το άγχος και τον φόβο και τελικά γεννούν επιθετικότητα», ξεκαθαρίζει.
Η κακή διαχείριση από τον ιδιοκτήτη
Η κακή διαχείριση από τον ιδιοκτήτη αποτελεί έναν ακόμη κρίσιμο παράγοντα. «Η έλλειψη ορίων, η απουσία πνευματικού εμπλουτισμού, η λανθασμένη αντιμετώπιση ερεθισμάτων και η αδυναμία να “διαβάσουμε” τα σήματα του σκύλου οδηγούν συχνά σε επικίνδυνες καταστάσεις», αναφέρει. Σημαντικό ρόλο παίζει επίσης ο πόνος ή άλλα ιατρικά προβλήματα, καθώς «πολλοί σκύλοι αντιδρούν επιθετικά όχι επειδή θέλουν να βλάψουν, αλλά επειδή πονάνε».
Ο εκπαιδευτής επισημαίνει, τέλος, την ανθρώπινη ανευθυνότητα: «Το να αφήνουμε έναν σκύλο ελεύθερο, χωρίς έλεγχο και χωρίς εκπαίδευση, είναι από μόνο του συνταγή κινδύνου».
Για τους ιδιοκτήτες που θέλουν να διαμορφώσουν έναν ισορροπημένο και ασφαλή σκύλο, ο κ. Γραμματικάκης προτείνει ξεκάθαρα μια σύγχρονη, θετική προσέγγιση στην εκπαίδευση ήδη από τα πρώτα στάδια ζωής. «Η καθημερινή άσκηση, ο πνευματικός εμπλουτισμός και η σταθερή ρουτίνα είναι απαραίτητα. Ένας κουρασμένος και σταθερός σκύλος είναι ένας ασφαλής σκύλος», τονίζει. Πρωταρχική σημασία έχει επίσης η σωστή κοινωνικοποίηση και ο κατάλληλος εξοπλισμός.
«Τα πιστοποιημένα σαμαράκια είναι ασφαλή. Πνίχτες, τσιμπητάρια και ηλεκτρικά κολάρα δεν έχουν θέση στη σύγχρονη εκπαίδευση», αναφέρει κατηγορηματικά. Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνει στην κατανόηση της γλώσσας του σώματος του ζώου: «Τα προειδοποιητικά σημάδια υπάρχουν πάντα πριν από μια επίθεση. Το θέμα είναι να τα αναγνωρίζουμε». Η τήρηση των νόμων, με λουρί σε εξωτερικούς χώρους και φίμωτρο όπου απαιτείται, αποτελεί για εκείνον στοιχειώδη πράξη κοινωνικής ευθύνης.
Η επαφή με τα αδέσποτα
Ιδιαίτερη προσοχή συνιστά ο εκπαιδευτής και στην επαφή με αδέσποτα ζώα, ειδικά όταν δείχνουν ανήσυχα ή επιθετικά. «Δεν τρέχουμε, δεν φωνάζουμε και δεν κάνουμε απότομες κινήσεις», εξηγεί, καθώς αυτά μπορεί να εκληφθούν ως απειλή. Αντίθετα, προτείνει μια ήρεμη στάση με χαμηλό προφίλ, χωρίς επίμονο βλέμμα, και σταδιακή απομάκρυνση χωρίς να γυρίσουμε πλάτη. Σε περιπτώσεις όπου το ζώο φαίνεται άρρωστο, τραυματισμένο ή ιδιαίτερα επιθετικό, η οδηγία του είναι ξεκάθαρη: «Ειδοποιούμε τον Δήμο ή έναν φιλοζωικό φορέα — δεν προσπαθούμε να το διώξουμε ή να το προκαλέσουμε». Εφιστά επίσης την προσοχή στο να μην παρεμβαίνουμε σε ομάδες αδέσποτων που τρώνε ή φυλάνε περιοχή, καθώς πρόκειται για φυσική συμπεριφορά προστασίας.
Όπως καταλήγει ο κ. Γραμματικάκης, «η ασφάλεια ανθρώπων και ζώων είναι κοινή υπόθεση και ξεκινά πάντα από τη σωστή γνώση και τον υπεύθυνο χειρισμό».
ΠΗΓΗ: iefimerida.gr
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Μακελειό στα Βορίζια: «Δεν θέλω τα παιδιά μου να εκδικηθούν για τον πατέρα τους» λέει η χήρα του Καργάκη
Στεγνώνει ο κάμπος της Μεσαράς: Αλόγιστη η υπεράντληση – Προειδοποιούν οι ειδικοί για καθιζήσεις εδαφών
Τέλη κυκλοφορίας: Διευκρινίσεις της ΑΑΔΕ που πρέπει να γνωρίζουν οι ιδιοκτήτες
Source link
