Ο πόλεμος στη Γάζα έχει μετατρέψει μεγάλο μέρος του θύλακα σε ερείπια, με τα περισσότερα κτήριά του είτε να έχουν καταστραφεί είτε να έχουν υποστεί ζημιές.
Η εκκαθάρισή της περιοχής για να ανοίξει ο δρόμος για την ανοικοδόμηση θα είναι ένα γιγάντιο έργο που αναμένεται να διαρκέσει χρόνια και να κοστίσει πάνω από ένα δισεκατομμύριο δολάρια.
Χιλιάδες ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές, μαζί με μάχες επί τόπου και ελεγχόμενες κατεδαφίσεις, έχουν καταστρέψει περισσότερα από 123.000 κτήρια στη Λωρίδα της Γάζας και έχουν αφήσει επιπλέον 75.000 κατεστραμμένα σε διαφορετικό βαθμό, αντιπροσωπεύοντας το 81% όλων των κτηρίων στον θύλακα, σύμφωνα με την τελευταία αναθεώρηση δορυφορικών εικόνων από τα Ηνωμένα Έθνη.
Αυτό έχει δημιουργήσει περίπου 68 εκατομμύρια τόνους συντριμμιών, σύμφωνα με το Πρόγραμμα Ανάπτυξης του ΟΗΕ, το οποίο επιβλέπει την απομάκρυνση των ερειπίων στη Γάζα. Αυτό ισοδυναμεί με το βάρος περίπου 186 κτιρίων Empire State. Η ομοιόμορφη κατανομή αυτής της ποσότητας συντριμμιών σε όλο το Μανχάταν θα άφηνε περίπου 97 κιλά συντριμμιών σε κάθε τετραγωνικό πόδι.
Τα ερείπια είναι αναμεμειγμένα με πυρομαχικά που δεν έχουν εκραγεί- βόμβες, πυραύλους, ρουκέτες και βλήματα πυροβολικού. Υπάρχουν επίσης ανθρώπινα λείψανα – τα σώματα περίπου 10.000 ανθρώπων που παραμένουν παγιδευμένα κάτω από τα ερείπια, σύμφωνα με τις παλαιστινιακές υγειονομικές αρχές.
Θα χρειαστούν 5-7 χρόνια στην καλύτερη περίπτωση
Οι εργασίες για την απομάκρυνση των ερειπίων μπορούν να ξεκινήσουν σοβαρά μόνο εάν οι ισραηλινές αρχές επιτρέψουν στη Γάζα την είσοδο βαρέων μηχανημάτων και εξοπλισμού που απαιτούνται για τη μεταφορά συντριμμιών και την καταστροφή μη εκραγέντων πυρομαχικών.
Αυτό είναι απίθανο να συμβεί μέχρι η Χαμάς και το Ισραήλ να καταλήξουν σε συμφωνία για τη δεύτερη φάση ενός ειρηνευτικού σχεδίου που σκιαγράφησε ο Πρόεδρος Τραμπ . Οι συνομιλίες αυτές βρίσκονται επί του παρόντος σε αδιέξοδο, καθώς η Χαμάς αρνείται να αφοπλιστεί και οι διαφωνίες επιμένουν σχετικά με το ποιος θα ελέγχει τελικά τον θύλακα.
Εν τω μεταξύ, οι συνθήκες διαβίωσης για τους περισσότερους από 2 εκατομμύρια κατοίκους της Γάζας παραμένουν άθλιες. Οι περισσότεροι Παλαιστίνιοι διαμένουν σε σκηνές που έχουν στηθεί σε υπερπλήρεις καταυλισμούς για τους εκτοπισμένους και σε δρόμους γεμάτους ερείπια. Ο χειμώνας έχει επιδεινώσει τις συνθήκες, με τις έντονες βροχοπτώσεις να πλημμυρίζουν τους καταυλισμούς.
Μόλις ξεκινήσει η διαδικασία απομάκρυνσης των ερειπίων, θα χρειαστεί πολύς χρόνος. «Κάποιος ελπίζει ότι θα συμβεί το συντομότερο δυνατό, αλλά θα χρειαστούν χρόνια», δήλωσε ο Jaco Cilliers , επικεφαλής των επιχειρήσεων του UNDP στα παλαιστινιακά εδάφη. «Το καλύτερο σενάριο είναι ότι θα χρειαστούν τουλάχιστον πέντε, μάλλον επτά χρόνια».
Το πόσο καιρό ακριβώς θα διαρκέσει θα εξαρτηθεί από τη χρηματοδότηση, την προθυμία του Ισραήλ να επιτρέψει την είσοδο του απαραίτητου εξοπλισμού στη Γάζα και την πολιτική βούληση και από τις δύο πλευρές να διατηρήσουν την εκεχειρία σε ισχύ. Στη Γάζα, υπάρχουν αυτή τη στιγμή εννέα λειτουργικοί εκσκαφείς, 67 ελαστικοφόροι φορτωτές, εξοπλισμένοι με κουβάδες, 75 ανατρεπόμενα φορτηγά και ένας λειτουργικός θραυστήρας, ένα μηχάνημα απαραίτητο για τη μετατροπή των ερειπίων σε επαναχρησιμοποιήσιμο δομικό υλικό, σύμφωνα με το UNDP. Αυτό είναι ό,τι έχει απομείνει από τον εξοπλισμό στη Γάζα πριν από τον πόλεμο, μέρος του οποίου καταστράφηκε στις μάχες.
H διαδικασία για την απομάκρυνση των μπάζων σε εμπόλεμες ζώνες | WSJ
Ο ΟΗΕ ζήτησε άδεια από το Ισραήλ να φέρει επιπλέον εξοπλισμό για να επιταχύνει το έργο. Το Ισραήλ ωστόσο θεωρεί τα βαρέα μηχανήματα εξοπλισμό διπλής χρήσης, που σημαίνει ότι θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για στρατιωτικούς σκοπούς και συγεκριμένα για την κατασκευή του εκτεταμένου δικτύου των τούνελ της Χαμάς , του πιο πολύτιμου στρατηγικού περιουσιακού στοιχείου της ομάδας στον πόλεμο.
Η απομάκρυνση των μπάζων βρίσκεται σε φάση έκτακτης ανάγκης, με στόχο τον καθαρισμό των δρόμων και την πρόσβαση σε νοσοκομεία, αρτοποιεία και προσωρινά σχολεία. Θεωρείται χαμηλού κινδύνου επειδή τα περισσότερα μη εκραγέντα πυρομαχικά βρίσκονται μέσα σε κτήρια. Οι εργολάβοι οικοδομών στη Γάζα που διαθέτουν βαριά μηχανήματα χρεώνουν περίπου 23 δολάρια τον τόνο για την απομάκρυνση των συντριμμιών. Δεν είναι σαφές ποιος θα πληρώσει για αυτό.
Οι ΗΠΑ ελπίζουν ότι τα αραβικά κράτη του Κόλπου θα καλύψουν ένα μεγάλο μέρος του συνολικού κόστους ανοικοδόμησης, το οποίο ο ΟΗΕ εκτιμά ότι θα ανέλθει σε περίπου 70 δισεκατομμύρια δολάρια. Δεν έχει επιτευχθεί συμφωνία.
Το UNDP ξεκίνησε τον καθαρισμό των ερειπίων πριν από περίπου ένα χρόνο με τον περιορισμένο εξοπλισμό που διέθετε, σταματώντας τις εργασίες κάθε φορά που εντείνονταν οι μάχες. Μέχρι στιγμής, περίπου 209.000 τόνοι συντριμμιών έχουν συλλεχθεί, ανακυκλωθεί ή επαναχρησιμοποιηθεί. «Αυτή είναι η κορυφή του παγόβουνου», δήλωσε ο Αλεσάντρο Μράκιτς, επικεφαλής του γραφείου του UNDP στη Γάζα. «Θα βρίσκουμε όλο και περισσότερα μη εκραγέντα πυρομαχικά στο μέλλον καθώς θα μπαίνουμε στα σπίτια».
Μερικοί κάτοικοι της Γάζας παίρνουν την κατάσταση στα χέρια τους. Ο Αμπντουλάχ αλ-Χιντάουι επέστρεψε πρόσφατα στο οικογενειακό του σπίτι στη γειτονιά Σεΐχ Ραντβάν της πόλης της Γάζας για να ανακαλύψει ότι είχε καταστραφεί από τις ισραηλινές δυνάμεις λίγες μέρες πριν από την έναρξη ισχύος της εκεχειρίας. «Προσπαθήσαμε να καθαρίσουμε τα ερείπια μόνοι μας, αλλά ήταν πολύ δύσκολο», είπε ο Χιντάουι. «Ολόκληρος ο δρόμος, είναι απλώς σωροί από συντρίμμια, και όλα είναι ανακατεμένα μεταξύ τους – δεν μπορείς πια να καταλάβεις σε ποιον ανήκει το κάθε σπίτι».
Η Ριμ Ατζούρ, 25 ετών, έφυγε από το σπίτι της στην πόλη της Γάζας τον Μάρτιο του 2024, αφήνοντας πίσω τον σύζυγό της και τη μικρή της κόρη. Το τριώροφο σπίτι τους κατέρρευσε λίγο αργότερα. Έκτοτε δεν έχει νέα τους. «Χρειαζόμαστε έναν εκσκαφέα ή μια μπουλντόζα για να απομακρύνουμε τα συντρίμμια, ώστε να μπορέσω να ψάξω για τον άντρα και την κόρη μου», είπε ο Ατζούρ. «Δεν έχω άλλη επιλογή από το να ψάξω για τα πτώματά τους».
Γάζα: Ένα απέραντο ναρκοπέδιο
Κάθε εβδομάδα, αρκετοί άνθρωποι —πολλοί από αυτούς παιδιά— τραυματίζονται από υπολείμματα εκρηκτικών, σύμφωνα με ιατρικούς και ανθρωπιστικούς λειτουργούς. Δεν υπάρχουν ακριβείς εκτιμήσεις σχετικά με το πόσα τεμάχια πυρομαχικών βρίσκονται σήμερα στη Λωρίδα της Γάζας, αλλά πιθανότατα είναι χιλιάδες, σύμφωνα με ειδικούς στην αποναρκοθέτηση, κυρίως μέσα σε ιδιωτικές κατοικίες.
Ένας Ισραηλινός στρατιωτικός αξιωματούχος δήλωσε τον Ιανουάριο ότι το 1% έως 2% των πυρομαχικών που χρησιμοποίησε στον θύλακα ενδέχεται να μην έχουν εκραγεί. Ο ισραηλινός στρατός αρνήθηκε να παράσχει ενημερωμένες εκτιμήσεις.
The war in Gaza has generated so much rubble that if the 68 million tons of debris were spread evenly across Manhattan, there would be 215 pounds on every square foot https://t.co/lEekg0fUsy
— The Wall Street Journal (@WSJ) December 9, 2025
Η Υπηρεσία Δράσης για τις Νάρκες του ΟΗΕ έχει μέχρι στιγμής συναντήσει εκατοντάδες απομεινάρια πολέμου. Δεδομένου ότι δεν διαθέτει εξειδικευμένο εξοπλισμό, οι εργαζόμενοί της σημαδεύουν και αποκλείουν τα εκρηκτικά. «Τα τελευταία δύο χρόνια δεν έχουμε καταφέρει να απομακρύνουμε κανένα εκρηκτικό υλικό στη Γάζα», δήλωσε ο Τζούλιους Βαν ντερ Γουόλτ της UNMAS. «Απαιτούμε άδεια από τις ισραηλινές αρχές για την εισαγωγή συγκεκριμένου τεχνικού εξοπλισμού και προμηθειών. Προς το παρόν, αυτή η άδεια δεν έχει χορηγηθεί».
Μόλις καθαριστούν και συλλεχθούν, τα συντρίμμια μεταφέρονται σε χώρους ανακύκλωσης στον θύλακα, όπου χωρίζονται σε αντικείμενα που μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν και σε αυτά που δεν μπορούν. Τα έπιπλα και τα προσωπικά αντικείμενα επιστρέφονται στους ιδιοκτήτες τους, όταν είναι δυνατόν. Επικίνδυνα υλικά όπως ο αμίαντος, τα σπασμένα εξαρτήματα και άλλα μη ανακυκλώσιμα αντικείμενα απορρίπτονται ξεχωριστά.
Πολλά από τα υπόλοιπα μπορούν να ανακυκλωθούν. Το σκυρόδεμα θρυμματίζεται και στη συνέχεια χρησιμοποιείται ως υλικό πλήρωσης για την κατασκευή δρόμων, την αρχιτεκτονική τοπίου κοκ. Ένα μέρος του έχει ήδη χρησιμοποιηθεί στα θεμέλια μιας νέας κουζίνας πεδίου που λειτουργεί από το φιλανθρωπικό ίδρυμα World Central Kitchen στο Khan Younis. Αλλά υπάρχουν τόσα πολλά μπάζα που ακόμη και οι ειδικοί δυσκολεύονται να σκεφτούν τι θα τα κάνουν. «Αναζητούμε καινοτόμες λύσεις», δήλωσε ο Μράκιτς του UNDP.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Αστυνομικοί Χανίων για επεισόδια: Γίναμε σάκος του μποξ, εκτεθειμένοι στην οργή
Μακελειό στα Βορίζια: «Δεν θέλω τα παιδιά μου να εκδικηθούν για τον πατέρα τους» λέει η χήρα του Καργάκη
Τέλη κυκλοφορίας: Διευκρινίσεις της ΑΑΔΕ που πρέπει να γνωρίζουν οι ιδιοκτήτες
