Ο Πλάτωνας, όπως πολλοί από εμάς, είχε την πεποίθηση ότι μπορούμε να βοηθήσουμε τους άλλους να εξελιχθούν μέσω της δικής μας σωστής καθοδήγησης.
Αυτή η ιδέα είναι εν μέρει σωστή — είναι πιθανό να εμπνεύσουμε ένα άτομο να αλλάξει προς το καλύτερο, αλλά, αν προσπαθήσουμε να επιβάλουμε το οτιδήποτε, θα αποτύχουμε. Στη ζωή μας, αυτή η παγίδα εμφανίζεται συχνά σε σχέσεις στις οποίες νιώθουμε την ανάγκη να σώσουμε κατά κάποιον τρόπο τον άλλο άνθρωπο. Ωστόσο, όσο κι αν προσπαθούμε να τον/την «διορθώσουμε», αν ο ίδιος/ η ίδια δεν αναγνωρίζει το πρόβλημα, η προσπάθειά μας μπορεί να είναι μάταιη.
Η κατάσταση ίσως γίνεται ακόμα πιο περίπλοκη όταν συνειδητοποιούμε πως μερικές φορές, η καλύτερη κίνηση για την ψυχική μας υγεία, είναι απλά να απομακρυνθούμε.
Όταν συνεχίζουμε να παλεύουμε για σχέσεις που δεν είναι αμοιβαίες ή που δεν προάγουν την ανάπτυξή μας, επενδύουμε πολύτιμο χρόνο και ενέργεια σε καταστάσεις που δεν βγάζουν πουθενά.
Ένα παράδειγμα από την ιστορία μας καλεί να αφήσουμε τους άλλους να είναι αυτοί που είναι και να αποδεχτούμε πως η αλλαγή δεν μπορεί να προκύψει παρά μόνο από την εσωτερική τους ανάγκη και βούληση. Ποιο ακριβώς ήταν το λάθος του Πλάτωνα;
Σχέσεις: Η παγίδα της προσπάθειας για αλλαγή
Οι τρεις αποτυχημένες προσπάθειες του Πλάτωνα να ταξιδέψει στη Σικελία τον 4ο αιώνα π.Χ. μας δίνουν πολύτιμα μαθήματα για τις σχέσεις:
Πρώτη επίσκεψη (387 π.Χ.): Ο Πλάτωνας επισκέφτηκε τον Διονύσιο Α’, τον τύραννο της Συρακούσας. Οι φιλοσοφικές του απόψεις για τη δικαιοσύνη και την εγκράτεια προσέβαλαν τον ηγεμόνα και η επίσκεψη είχε άδοξη κατάληξη. Το μόνο θετικό αποτέλεσμα ήταν ότι ο κουνιάδος του Διονύσιου, ο Δίων, εμπνεύστηκε από τις διδασκαλίες του Πλάτωνα.
Δεύτερη επίσκεψη (367 π.Χ.): Όταν ο γιος του Διονύσιου Α’, ο Διονύσιος Β’, ανέλαβε την εξουσία, ο Δίων έπεισε τον Πλάτωνα να επιστρέψει και να διδάξει τον νέο τύραννο, ελπίζοντας ότι θα μπορούσε να γίνει ο «φιλόσοφος-βασιλιάς» που περιέγραφε ο Πλάτωνας στα συγγράμματά του. Ο Διονύσιος Β’ έδειξε αρχικά ενδιαφέρον, αλλά απέτυχε όταν βρέθηκε αντιμέτωπος με τη σκληρή πειθαρχία που απαιτεί η φιλοσοφική μελέτη. Μεγαλωμένος στην πολυτέλεια και συνηθισμένος στις κολακείες, δεν ήταν διατεθειμένος να κάνει την ψυχική εργασία που απαιτεί η αυθεντική μεταμόρφωση.
Τρίτη επίσκεψη (361 π.Χ.): Παρά τα σαφή σημάδια αποτυχίας, ο Πλάτωνας επέστρεψε όταν ο Διονύσιος Β’ υποσχέθηκε ότι ήταν έτοιμος να «αγκαλιάσει» τη φιλοσοφία. Στην 7η Επιστολή του, ο Πλάτωνας αναλογίζεται αυτό το ταξίδι, ξεκαθαρίζοντας ότι η αποτυχία δεν ήταν δικό του λάθος, αλλά ότι ο Διονύσιος Β’ είχε χάσει το όποιο μικρό κίνητρο είχε αρχικά — αν ποτέ το είχε πραγματικά. Ο νεαρός τύραννος αποδείχθηκε ότι ενδιαφερόταν περισσότερο να φανεί φιλόσοφος παρά να καταβάλει προσπάθεια να γίνει. Αυτή η απόπειρα κατέληξε με τον Πλάτωνα να φεύγει με δυσκολία σώος…
Μήπως έχετε κι εσείς έναν «Διονύσιο Β’» στη ζωή σας;
Υπάρχει κάποιος/α στη ζωή σας που σας θυμίζει τον Διονύσιο Β’; Κάποιος/α που:
Δηλώνει ότι θέλει να αλλάξει, αλλά διστάζει μπροστά στην πραγματική δουλειά που απαιτείται;
Μεγάλωσε σε ένα περιβάλλον που ενίσχυσε μη υγιείς συμπεριφορές;
Έχει ανθρώπους γύρω του που ωφελούνται από την παραμονή του στην τρέχουσα κατάσταση;
Δείχνει περιστασιακά ενδιαφέρον για προσωπική ανάπτυξη, αλλά γρήγορα επιστρέφει στις παλιές του συνήθειες;
Δίνει υποσχέσεις για αλλαγή, αλλά μένει μόνο στα λόγια;
Αν ναι, ίσως να παίζετε το ρόλο του Πλάτωνα σε αυτή τη σχέση — του σοφού φίλου, συντρόφου ή μέλους της οικογένειας που προσπαθεί να καθοδηγήσει και παγιδεύεται σε έναν φαύλο κύκλο.
Ενώ οι προθέσεις σας είναι καλές, η αλλαγή μπορεί να συμβεί μόνο όταν το άτομο είναι έτοιμο να τη δεχτεί και να την κάνει.
Η πραγματική αλλαγή απαιτεί:
Εσωτερικό κίνητρο που διαρκεί πέρα από τον αρχικό ενθουσιασμό.
Διάθεση να ανεχθούμε την δυσφορία κατά τη διάρκεια της διαδικασίας ανάπτυξης.
Συνεχή προσπάθεια με το πέρασμα του χρόνου.
Ένα περιβάλλον που υποστηρίζει αντί να υπονομεύει την αλλαγή.
Το μεγαλύτερο λάθος του Πλάτωνα δεν ήταν το πρώτο ή το δεύτερο ταξίδι του στη Σικελία — ήταν το τρίτο. Είχε σαφείς αποδείξεις ότι ο Διονύσιος Β’ δεν ήταν διατεθειμένος να αλλάξει, όμως είχε ελπίδα. Πόσοι από εμάς έχουμε κάνει το ίδιο; Δίνουμε σε κάποιον/α μια δεύτερη ευκαιρία, κάτι που ίσως είναι λογικό. Αλλά μετά έρχεται η τρίτη ευκαιρία, η τέταρτη, η πέμπτη — κάθε φορά πιστεύοντας ότι «αυτή τη φορά τα πράγματα θα είναι διαφορετικά». Έτσι, δεν βλάπτουμε μόνο τον εαυτό μας. Συχνά, ενισχύουμε τη συμπεριφορά που ελπίζουμε να αλλάξει. Συνεχίζοντας να αποδεχόμαστε κενές υποσχέσεις, αφαιρούμε τις φυσικές συνέπειες που μπορεί πραγματικά να προκαλέσουν μια γνήσια αλλαγή.
Σημάδια ότι είναι καιρός να απομακρυνθείτε από τη Σικελία…
Μετά τις περιπέτειές του στη Σικελία, ο Πλάτωνας επέστρεψε στην Αθήνα και επικεντρώθηκε στην ανάπτυξη της Ακαδημίας του και στη συγγραφή. Στο έργο του Πολιτεία, δεν είναι μάλλον τυχαίο το γεγονός ότι τονίζει πως πριν μπορέσει κάποιος να κυβερνήσει με σοφία τους άλλους, πρέπει πρώτα να βάλει σε τάξη τη δική του «εσωτερική κυβέρνηση» (την ικανότητα να αναγνωρίζει τις εσωτερικές του ανάγκες και να τις κατευθύνει προς την προσωπική του βελτίωση).
Αυτό είναι ίσως το πιο ουσιαστικό μάθημα από το ταξίδι του Πλάτωνα: Όταν σταματάμε να προσπαθούμε να αναμορφώσουμε τους άλλους και επικεντρωνόμαστε στην εσωτερική μας «ανασύνταξη», όχι μόνο βρίσκουμε ηρεμία, αλλά γινόμαστε και πιο αποτελεσματικοί.
Αν αντιμετωπίζετε επανειλημμένα κύκλους υποσχέσεων για αλλαγή χωρίς αποτέλεσμα και η σχέση σας, σας εξαντλεί αντί να σας ενισχύει, αποδεχτείτε την πραγματικότητα όπως είναι, όχι όπως θα θέλατε να είναι. Αναγνωρίστε ότι η αληθινή βοήθεια ενδέχεται να σημαίνει να απομακρυνθείτε και εστιάστε στη δική σας εσωτερική «τάξη» αντί να προσπαθείτε να διαχειριστείτε τη ζωή κάποιου άλλου. Θέστε σαφή όρια για το ποια συμπεριφορά είστε διατεθειμένοι να αποδεχτείτε και ποια όχι και τέλος, βρείτε την «Αθήνα» σας—τον χώρο, την κοινότητα ή την πρακτική όπου τα ταλέντα σας μπορούν να ανθίσουν.
Θυμηθείτε: Οι μεγαλύτερες συνεισφορές του Πλάτωνα δεν ήρθαν από το ταξίδι του στη Σικελία, αλλά όταν επέστρεψε στην Αθήνα. Η κληρονομιά του παραμένει ζωντανή γιατί επικεντρώθηκε στην ανάπτυξή του και μοιράστηκε τη σοφία του με εκείνους που ήταν πραγματικά δεκτικοί. Αντίστοιχα λοιπόν, οι πιο σημαντικές σχέσεις, ίσως να σας περιμένουν μετά, όταν σταματήσετε κι εσείς με τη σειρά σας να πλέετε προς τη Σικελία…
Πηγή: vita.gr
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Μήπως είσαι σε μία Parasocial σχέση;
Source link
