Επί ξύλου κρεμάμενοι αισθάνονται χιλιάδες καταθέτες, κυρίως από αγροτικές περιοχές της Κρήτης, καθώς πριν από περίπου δέκα με δώδεκα χρόνια άρχισε για τους ίδιους ένας άνευ προηγουμένου οικονομικός και δικαστικός γολγοθάς όταν, αγνοώντας όπως καταγγέλλουν τους κινδύνους, πείστηκαν να επενδύσουν τα χρήματά τους σε προϊόν της Συνεταιριστικής Τράπεζας Χανίων. Καταθέτες με συντηρητικό επενδυτικό προφίλ ισχυρίζονται ότι ωθήθηκαν με πλάγιους και παραπλανητικούς τρόπους από τις προθεσμιακές καταθέσεις σε ένα πρόγραμμα το οποίο δεν γνώριζαν πώς λειτουργεί και τι κινδύνους ενείχε. Μάλιστα, σύμφωνα με όσα καταγγέλλει το Σωματείο Καταθετών Προγραμμάτων Χρυσής Επένδυσης – Αποδίδω (ΣΩΚΑΧΕΑΠ), 1.500 οικογένειες υπέστησαν ζημίες συνολικού ύψους 70 εκατομμυρίων ευρώ και βρίσκονται μέχρι σήμερα «βυθισμένες» στην απόγνωση. Η πολύ σοβαρή υπόθεση, που έχει φτάσει πλέον μέχρι την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, και η οποία οδηγεί στο χείλος του γκρεμού αρκετά νοικοκυριά, δεν έχει ακόμα τελεσιδικήσει στα δικαστήρια. Σε πλείστες μάλιστα περιπτώσεις, ενώ σχετικές αγωγές έχουν κερδηθεί στα εφετεία, επιστρέφουν ξανά πίσω μέσω του Αρειου Πάγου.
Όπως καταγγέλλεται, την προηγούμενη δεκαετία η Συνεταιριστική Τράπεζα Χανίων δημιούργησε το πρόγραμμα «Χρυσή Επένδυση», το οποίο αποδείχθηκε «άνθρακας», ωστόσο αρχικά διαφημιζόταν ως «ασφαλές, εγγυημένο καταθετικό προϊόν, με προσυμφωνημένη ελάχιστη απόδοση και μηδενικό ρίσκο για τον πελάτη. Το ΣΩΚΑΧΕΑΠ αναφέρει χαρακτηριστικά ότι στο αρχικό φυλλάδιο προώθησης του προγράμματος η διαδικασία ρευστοποίησης των μερίδων περιγραφόταν ως «ως μία επενδυτική ευκαιρία εξαιρετικών αποδόσεων χωρίς κίνδυνο».
Οι καταθέτες επισημαίνουν ότι, παρά το γεγονός πως το πρόγραμμα διέθετε επενδυτικά χαρακτηριστικά μέσω συνεταιριστικών μερίδων, οι συμβάσεις και οι προφορικές διαβεβαιώσεις των υπαλλήλων, συγχωριανών των καταθετών και γνώριμων προσώπων ως επί το πλείστον, το παρουσίαζαν ως «κλασικό καταθετικό λογαριασμό». Σημειώνεται ότι οι συμβάσεις περιλάμβαναν ρητή πρόβλεψη για δυνατότητα άμεσης ρευστοποίησης των μερίδων.
Η περιπέτεια για τους καταθέτες άρχισε το 2013, όταν με βάση τον κανονισμό 575/2013 της Ευρωπαϊκής Ενωσης η Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ) είχε διαμηνύσει σε όλα τα πιστωτικά ιδρύματα την υποχρέωση να συμμορφώνονται με τα νέα κριτήρια για να λογίζονται οι μερίδες ως εποπτικά ίδια κεφάλαια. Το ΣΩΚΑΧΕΑΠ καταγγέλλει ότι τότε η Τράπεζα Χανίων απέκρυψε τα νέα δεδομένα από τους καταθέτες και στα τέλη του 2013 προχώρησε σε αλλαγή ονομασίας του προϊόντος σε «Αποδίδω», χωρίς ξεκάθαρη ενημέρωση. Το 2015, με την επιβολή των capital controls, πολλοί καταθέτες του προγράμματος επιχείρησαν να αποσύρουν τα κεφάλαιά τους, ωστόσο εισέπραξαν αρνητικές απαντήσεις από τους υπαλλήλους της Τράπεζας Χανίων, που φέρονται να επικαλούνταν έλλειψη επαρκών ιδίων κεφαλαίων και περιορισμούς που επέβαλε η ΤτΕ.
Η σοκαριστική αλήθεια
Η αλήθεια, σύμφωνα πάντα με τους καταθέτες, ήταν διαφορετική και συνάμα σοκαριστική. Η Τράπεζα Χανίων είχε ήδη μετατρέψει μονομερώς τις καταθέσεις τους σε μη ρευστοποιήσιμες μερίδες. Επιπλέον, το 2015 πραγματοποιήθηκε ανακεφαλαιοποίηση με τιμή συμμετοχής 4 ευρώ ανά μερίδα. Για να γίνει αντιληπτό το μέγεθος της καταστροφής, θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι αρχικές μερίδες είχαν αποκτηθεί με 35 ευρώ ανά τεμάχιο. Το 2016 η τιμή ορίστηκε στα 14 ευρώ, ωστόσο δεν πραγματοποιήθηκε πράξη ρευστοποίησης. Οι πολίτες δεν ενημερώθηκαν ποτέ για τη μετατροπή του νομικού καθεστώτος τους από καταθέτες σε συνεταίρους ούτε για τις συνέπειες που αυτό συνεπαγόταν, μεταξύ των οποίων και η απώλεια του δικαιώματος επιστροφής των χρημάτων τους. Να σημειωθεί ότι για την υπόθεση κατέθεσαν σχετικές ερωτήσεις στη Βουλή τους τελευταίους μήνες ΠΑΣΟΚ, ΚΚΕ και Ελληνική Λύση.
Δέκα χρόνια μετά οι καταθέτες προσπαθούν με όσο κουράγιο τούς έχει απομείνει και διά της δικαστικής οδού πλέον, μέσα από πρωτοδικεία, εφετεία και Αρειο Πάγο, να πάρουν πίσω τα χρήματά τους.
Στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία
Οι δικαστικές διαμάχες ετών και η απουσία «φωτός ελπίδας» στην άκρη του τούνελ οδήγησαν το ΣΩΚΑΧΕΑΠ σε καταγγελία στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία στις 6 Αυγούστου 2025. Το σωματείο αναφέρεται εκτενώς στην υπόθεση και ζητά να πραγματοποιηθεί έλεγχος κανονιστικής συμμόρφωσης στην Τράπεζα Χανίων, αλλά και να επιβληθούν «οι προβλεπόμενες κυρώσεις». Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι στην ίδια καταγγελία οι καταθέτες εκφράζουν τον προβληματισμό τους για τη λειτουργία της ελληνικής Δικαιοσύνης επί του θέματός τους. Οπως τονίζεται στην επιστολή προς της Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, μέχρι σήμερα έχουν εκδικαστεί 296 υποθέσεις στα πρωτοδικεία, που έχουν εκδώσει 228 θετικές αποφάσεις (77%) για τους καταθέτες και 68 αρνητικές (23%).
Το ΣΩΚΑΧΕΑΠ υπογραμμίζει ότι στο διάστημα 2017-2023 είχαν εκδοθεί 252 αποφάσεις: θετικές 210 (83,3%) και 42 αρνητικές (16,6%). Ωστόσο τα δεδομένα φαίνεται ότι αλλάζουν δραματικά ως προς το δικαστικό σκέλος τον τελευταίο χρόνο, γεγονός που έχει θορυβήσει τους καταθέτες. Σύμφωνα με τους ίδιους, στο διάστημα 2024-2025 εκδοθήκαν 44 αποφάσεις, με τις 18 να είναι θετικές (40%) και τις 26 αρνητικές (60%).
Κατά τις ίδιες πηγές, από τα εφετεία έχουν εκδοθεί 115 αποφάσεις, 74 θετικές (64%) για τους καταθέτες και 41 αρνητικές (36%). Στο διάστημα 2017-2023 είχαν εκδοθεί 68 αποφάσεις, με τις 58 να είναι θετικές (85%) και τις δέκα αρνητικές (15%). Τι συνέβη το τελευταίο διάστημα; Την περίοδο 2024-2025 έχουν εκδοθεί 47 αποφάσεις. Ωστόσο οι θετικές για τους καταθέτες είναι μόλις 16 (34%) και οι αρνητικές 31 (66%). Το σωματείο των καταθετών αναφέρει στην καταγγελία που κοινοποίησε στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία ότι «μετά το 2024, όπως μπορείτε να παρατηρήσετε και τις αποφάσεις για επανεξέταση από τον Αρειο Πάγο καθώς και τη μη επικύρωση των θετικών προς εμάς αποφάσεων, διακρίνουμε μια μεροληψία υπέρ της τράπεζας, από την πλευρά της δικαιοσύνης, την οποία θα παρακαλούσαμε να διερευνήσετε».
Στην ερώτησή του στη Βουλή το ΠΑΣΟΚ είχε τονίσει: «Παρά τις θετικές πρωτόδικες και εφετειακές αποφάσεις, η αποκατάσταση των θυμάτων δεν έχει γενικευτεί, ενώ ιδιαίτερη αίσθηση προκαλεί το γεγονός ότι σε παρόμοια υπόθεση της Τράπεζας Κοζάνης ο Αρειος Πάγος δικαίωσε τους καταθέτες με οριστικές και αμετάκλητες αποφάσεις, κάτι που γεννά ερωτήματα για την ίση μεταχείριση των πολιτών από τη Δικαιοσύνη και το Κράτος».
Το σκεπτικό
Πολύ χρήσιμα συμπεράσματα εξάγονται και από τις αποφάσεις του Αρειου Πάγου, όπως η 1463/2024, έπειτα από προσφυγή της Τράπεζας Χανίων που έχασε την υπόθεση πρωτόδικα αλλά και στο εφετείο. Το Δικαστήριο του ΑΠ αναίρεσε απόφαση του Μονομελούς Εφετείου Κρήτης και παρέπεμψε την υπόθεση προς περαιτέρω εκδίκαση στο ίδιο εφετείο, συγκροτούμενο από άλλον δικαστή. Ωστόσο προέκυψαν ορισμένες ενδιαφέρουσες πτυχές-παραδοχές από τον Αρειο Πάγο για την Τράπεζα Χανίων: «Από τους προαναφερόμενους όρους του προγράμματος Αποδίδω προκύπτει ότι αυτό ήταν τεχνηέντως διαμορφωμένο ως προς τα βασικά του χαρακτηριστικά όπως ακριβώς και το πρόγραμμα Χρυσή Επένδυση ώστε να μη δύναται ευχερώς ο ενάγων να αντιληφθεί ότι πρόκειται για διαφορετικό προϊόν και να παραπλανηθεί έτσι ως προς την ισχύ του προγράμματος της Χρυσής Επένδυσης…».
Οι Τσέχοι και το real estate
Η σοβαρή υπόθεση με τη δήθεν «Χρυσή Επένδυση» και οι ανοιχτές δικαστικές μάχες με τους καταθέτες δεν εμποδίζουν τη Συνεταιριστική Τράπεζα Χανίων να ατενίζει το μέλλον της με αισιοδοξία, τη μετάβαση σε μορφή ανώνυμης εταιρείας και τη λήψη πανελλαδικής άδειας λειτουργίας. Το ακόμη πιο ενδιαφέρον είναι ότι για την Τράπεζα Χανίων ενδιαφέρθηκαν και πλήρωσαν μάλιστα Τσέχοι επενδυτές με έδρα τη Μάλτα. Πρόκειται για το fund Wenger Capital Sicav, το οποίο εισήλθε στο μετοχικό κεφάλαιο της Τράπεζας Χανίων με αρχικό ποσοστό 9% αντί 6 εκατομμυρίων ευρώ. Οι Τσέχοι στοχεύουν σε περαιτέρω αύξηση της συμμετοχής, που μπορεί μελλοντικά να φτάσει έως και το 30%. Επικεφαλής του fund είναι ο Κάρελ Χλαβάτσεκ και η στρατηγική του επικεντρώνεται σε «ειδικές καταστάσεις», εταιρικά ομόλογα, μετοχές, real-assets όπως η ενέργεια, οι υποδομές και ο κλάδος ακινήτων, σύμφωνα με την επίσημη ιστοσελίδα του Wenger Capital Sicav.
Η Τράπεζα Χανίων δραστηριοποιείται σε διάφορους τομείς και κυρίως στο real estate, μέσω της θυγατρικής της Κρητικά Ακίνητα, που διαθέτει προς πώληση στο διαδίκτυο από ξενοδοχεία, χωράφια και διαμερίσματα, μέχρι σπίτια με πισίνες, οικοδομές και εμπορικά κτίρια. Θυγατρική της Τράπεζας Χανίων είναι και η Prime Energy, που δραστηριοποιείται στον χώρο της ενέργειας.
Source link
