Από τα φαράγγια των Σφακίων μέχρι τα ορεινά χωριά του Ρεθύμνου, η Κρήτη κουβαλά μια μακρά ιστορία όπου η τιμή, το πένθος και η εκδίκηση γίνονταν τρόπος ζωής.
Η βεντέτα αυτός ο άγραφος νόμος της ανταπόδοσης, που κρατά από την αρχαιότητα και ρίζωσε βαθιά στην κρητική ψυχή υπήρξε για δεκαετίες η πιο σκληρή και τραγική μορφή απονομής δικαιοσύνης.
Αίμα που ζητούσε αίμα, οικογένειες που χάνονταν μέσα στον κύκλο της εκδίκησης και χωριά που έμαθαν να ζουν με το μαύρο ρούχο και τη σιωπή.
Κάποιες από αυτές τις βεντέτες έμειναν στην ιστορία όχι μόνο για τον αριθμό των θυμάτων τους, αλλά και γιατί αποτύπωσαν μια εποχή που η τιμή άξιζε περισσότερο από τη ζωή.
Ακολουθούν οι πιο γνωστές και αιματηρές βεντέτες που σημάδεψαν την ιστορία του νησιού με πρώτη εκείνη των Βοριζίων, που συγκλονίζει ξανά την επικαιρότητα.
Βορίζια – Ηράκλειο (1955): Η βεντέτα των Φραγκιαδάκη και Βεϊσάκη -Το γλέντι που βάφτηκε με αίμα
Στις 27 Αυγούστου 1955, στα Βορίζια του Ηρακλείου, μια γιορτή για τον Άγιο Φανούριο μετατράπηκε σε μακελειό. Το χωριό γλεντούσε, ώσπου ήχος της λύρας κόπηκε απότομα όταν ο 31χρονος καφετζής και χασάπης Εμμανουήλ Βεϊσάκης μαχαίρωσε θανάσιμα τον δασοφύλακα Γιάννης Φραγκιαδάκης, καθόταν έξω από το καφενείο της περιοχής, μπροστά στα μάτια συγχωριανών του.
Ο δράστης εξαφανίστηκε, κι έτσι ξεκίνησε μια αλυσίδα αίματος που δεν είχε γυρισμό.
Μέσα σε λίγες ώρες, το χωριό μετατράπηκε σε πεδίο μάχης με πυροβολισμούς, εκρήξεις και χειροβομβίδες.
Η δολοφονία του Φραγκιαδάκη άνοιξε τον κύκλο του αίματος.
Λίγες μέρες αργότερα, ο 18χρονος Μανούσος Βεϊσάκης, ανιψιός του φονιά, εκτελέστηκε εν ψυχρώ από τον Ζαχαρία Χαραλαμπάκη, συγγενή του θύματος.
Η εκδίκηση ήρθε σχεδόν αμέσως:
ο Ιωάννης Βεϊσάκης, αδελφός του φονιά, σκότωσε τον Μιχάλη Λεονταράκη, φίλο των Φραγκιαδάκηδων.
Κι εκεί που όλοι πίστεψαν ότι ο κύκλος θα κλείσει, ήρθε το πιο φονικό επεισόδιο.
Ο Θεοχάρης Λεονταράκης, εξαγριωμένος από τις αλλεπάλληλες επιθέσεις, απασφάλισε μια χειροβομβίδα και την έριξε μέσα στο σπίτι των Φραγκιαδάκηδων. Η έκρηξη ισοπέδωσε το σπίτι.
Ο απολογισμός, έξι νεκροί, δεκατέσσερις τραυματίες και ένα χωριό βυθισμένο στη σιωπή και το φόβο.
Τα αίτια παραμένουν αμφιλεγόμενα, άλλοι μίλησαν για παράνομη υλοτόμηση, άλλοι για προσβολή χαιρετισμού, ενώ μια τρίτη εκδοχή κάνει λόγο για ανταγωνισμό ανάμεσα σε καφενεία.
Μια τραγωδία που στοιχειώνει τα Βορίζια μέχρι σήμερα.Η βεντέτα Φραγκιαδάκη – Βεϊσάκη έμεινε στην ιστορία ως μία από τις πιο αιματηρές εκρήξεις οργής στην Κρήτη του ’50.
Ξεκίνησε από μια ασήμαντη αφορμή, αλλά τελείωσε με σπίτια καμένα, οικογένειες ξεκληρισμένες και ψυχές σημαδεμένες για πάντα.
Σαρτζετάκη – Πενταράκη (Χανιά, 1910–1955): 70 χρόνια αίματος και φόβου
Η μακροβιότερη και πιο διάσημη βεντέτα στην ιστορία της Κρήτης.
Όλα ξεκίνησαν γύρω στο 1910 στα Χανιά. Μια ιστορία που ξεκίνησε στις αρχές του 20ού αιώνα, για λόγους που με τον καιρό κανείς πια δεν θυμόταν, και κατέληξε να γράψει το πιο πολύνεκρο χρονικό εκδίκησης στην Κρήτη ίσως και σε όλη την Ελλάδα.
Άλλοι λένε πως αιτία ήταν κτηματικές διαφορές, άλλοι πως το πρώτο αίμα χύθηκε για τα μάτια μιας γυναίκας και διήρκεσε περισσότερο από επτά δεκαετίες.
Όποια κι αν είναι η αλήθεια, από τη στιγμή που έπεσε ο πρώτος πυροβολισμός, η μοίρα των δύο οικογενειών σφραγίστηκε.
Ο κύκλος αίματος ανάμεσα στους Σαρτζετάκηδες και τους Πενταράκηδες στοίχισε τη ζωή σε πάνω από 100 ανθρώπους, με φόνους, ενέδρες και αντίποινα που βύθισαν τα Χανιά στο πένθος.
Το 1948, ο 14χρονος Ανδρέας Πεντάρης δολοφονήθηκε από τον χωροφύλακα Λευτέρη Σαρτζετάκη, ενώ το 1955 ο Απόστολος Σαρτζέτης έπεφτε νεκρός έξω από το σπίτι του, τραγουδώντας μια μαντινάδα.
Μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’50, 119 άνθρωποι είχαν χάσει τη ζωή τους σε αυτή τη βεντέτα.
Ο κύκλος του αίματος σταμάτησε τελικά με τη νέα γενιά να επιλέγει τη συμφιλίωση.
Κι όμως, χρειάστηκε να περάσουν δεκαετίες για να σβήσει οριστικά.
Όταν, το 1985, ο Χρήστος Σαρτζετάκης εξελέγη Πρόεδρος της Δημοκρατίας, το παρελθόν επέστρεψε στη μνήμη πολλών.
Ο ίδιος φυσικά δεν είχε καμία εμπλοκή, όμως οι συγγένειες υπήρχαν — όπως και η πικρή ανάμνηση.
Λέγεται ότι ο τότε βουλευτής Ευάγγελος Πεντάρης, συγγενής της άλλης οικογένειας, συγκινήθηκε τη στιγμή της ψηφοφορίας.
Τελικά, με παρέμβαση του Ανδρέα Παπανδρέου, για «λόγους εθνικής ενότητας», ψήφισε υπέρ του Σαρτζετάκη.
Ήταν, θα έλεγαν πολλοί, το πρώτο πραγματικό τέλος της βεντέτας.
Κουκουλά – Μποτανάκη (Χανιά, 1987–2009): Από τα πρόβατα στη σφαίρα
Μια καθημερινή διαμάχη για τα προβατοχώραφα στα Περβολάκια Κισσάμου έγινε η αφορμή για μια βεντέτα που κράτησε δύο δεκαετίες.
Το 1987, ο Κωνσταντίνος Κουκουλάς (66) πυροβόλησε και σκότωσε τον 47χρονο κτηνοτρόφο Γιώργο Μποτανάκη, ισχυριζόμενος ότι τα πρόβατα του Μποτανάκη προκαλούσαν ζημιές στα χωράφια του.
Η αντίδραση των συγγενών δεν άργησε, διέλυσαν και πυρπόλησαν το σπίτι του Κουκουλά και του αδερφού του, και ο κύκλος της εκδίκησης άρχισε να τρέφεται από νέες πληγές.
Ο Κουκουλάς, μετά την αποφυλάκισή του, δολοφονήθηκε το 1996 στη βεράντα του σπιτιού του, δέχθηκε πυροβολισμούς από δύο όπλα· πριν πεθάνει πρόλαβε να κατονομάσει ως δράστες τους δύο γιους του θύματος. Αυτοί συνελήφθησαν, αμφότεροι αρνήθηκαν και τελικά αθωώθηκαν στο εφετείο.
Ο πόνος δεν έσβησε, το 2009 ο κύκλος του αίματος «έκλεισε» με τον 25χρονο Ξενοφώντα Κουκουλά, τρίτο θύμα της ιστορίας, να χάνει τη ζωή του.
Η βεντέτα των δύο οικογενειών άφησε πίσω της τρεις γενιές πόνου, αποδεικνύοντας πως η «παλιά Κρήτη» μπορεί ακόμα να ξυπνά με τον ήχο των όπλων.
Παπαδόσηφος – Βενιαράκης (Ρέθυμνο, 1983–1988): Η εκδίκηση μέσα στο δικαστήριο
Μια ερωτική αντιζηλία οδήγησε σε ένα από τα πιο γνωστά φονικά της δεκαετίας του ’80.
Ο Γιάννης Βενιαράκης σκότωσε τον 27χρονο Μανόλη Παπαδόσηφο σε καφετέρια του Ρεθύμνου.
Πέντε χρόνια αργότερα, μέσα στην αίθουσα του Εφετείου Πειραιά, ο πατέρας του θύματος, Γιάννης Παπαδόσηφος, εκτέλεσε τον Βενιαράκη εν ψυχρώ, μπροστά στους δικαστές.
Είπε ψύχραιμα: «Το πένθος τελείωσε. Το παιδί μου από εκεί ψηλά χαμογελάει».
Καταδικάστηκε σε 12 χρόνια κάθειρξη, έμεινε 5 στη φυλακή και πέθανε το 2012, χωρίς ποτέ να μετανοήσει.
Μια υπόθεση που έγινε σύμβολο της “παλιάς Κρήτης” μέσα στη σύγχρονη εποχή.
«Το πένθος τελείωσε…» είπε παραδίδοντας το όπλο του.
Καταδικάστηκε σε 12 χρόνια φυλακή, έμεινε μέσα πέντε και πέθανε στα 87 του χωρίς να μετανοήσει ποτέ.
Η υπόθεση συγκλόνισε το πανελλήνιο και έμεινε στην ιστορία ως το τέλος μιας εποχής, όπου ο νόμος της Κρήτης έγραφε το τελευταίο του κεφάλαιο μέσα στα δικαστήρια.
Δικωνυμάκης – Μουζουράκης (Αποκόρωνας Χανίων, 1994–1999)
Ίσως η πιο φρικτή και τραγική βεντέτα των τελευταίων δεκαετιών.
Ξεκίνησε τον Μάιο του 1994 με τον βιασμό και τη δολοφονία της 55χρονης Φωτούλας Μουζουράκη από τον Μιχάλη Δικωνυμάκη και τον συνεργό του Νίκο Πολάκη.
Ακολούθησαν έξι δολοφονίες σε πέντε χρόνια:
ο γιος της Φωτούλας σκοτώθηκε, κατόπιν δολοφονήθηκε ο πατέρας και ο αδελφός του δράστη, και τέλος ο ίδιος ο Γιάννης Μουζουράκης, γιος του πρώτου θύματος, εκτελέστηκε στο Περιστέρι το 1999.
Μια σύγχρονη τραγωδία που έδειξε ότι ο κύκλος του αίματος δεν έχει ημερομηνία λήξης.
Από τις μαντινάδες και τα καφενεία μέχρι τα δικαστήρια και τις χειροβομβίδες, οι βεντέτες της Κρήτης δεν ήταν απλώς εγκλήματα· ήταν κομμάτι μιας βαθιάς κοινωνικής κουλτούρας τιμής, φόβου και σιωπής.
Σήμερα, δεκαετίες μετά, κάθε νέα αιματοχυσία όπως εκείνη που συγκλονίζει ξανά τα Βορίζια, ξυπνά τις πιο σκοτεινές μνήμες ενός νησιού που ακόμη παλεύει με τα φαντάσματα του παρελθόντος.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΑΡΘΡΑ
Source link
