Ο ναζί στρατηγός Χάινριχ Κράιπε και η θρυλική απαγωγή του στην Κρήτη

Μέχρι και τη βαριά ήττα στο σοβιετικό μέτωπο και τη συντριβή στη φονικότερη μάχη στην ιστορία της ανθρωπότητας, στο Στάλινγκραντ, η ναζιστική πολεμική μηχανή ένιωθε, και σε μεγάλο βαθμό ήταν, ανίκητη. Ο Αδόλφος Χίτλερ και οι στρατηγοί του εκτιμούσαν πως απλά ήταν ζήτημα χρόνου να κατακτήσουν ολόκληρη την Ευρώπη.

Η αίσθηση του απόλυτου κυρίαρχου, όμως, είχε υποστεί ένα ισχυρό πλήγμα στη Μάχη της Κρήτης. Εκεί ήταν που για πρώτη φορά η θηριώδης, γερμανική πολεμική μηχανή είχε αισθανθεί τι σημαίνει αντίσταση και ένιωσε πώς είναι να υπάρχει κάποιος που επειδή ακριβώς δεν έχει τίποτα να χάσει μπορεί να γίνει εξαιρετικά επικίνδυνος.

Η απαγωγή του στρατηγού Χάινριχ Κράιπε, από μία «χούφτα» αντιστασιακούς, τον Απρίλιο του 1944, ήρθε να αποδείξει, με πάταγο, όλα τα παραπάνω και να αποδείξει για ακόμα μία φορά πως η ιστορία του Δαυίδ και του Γολιάθ, μπορεί να επαναληφθεί όπου ο «ανίσχυρος» ορθώσει το ανάστημά του στον «ισχυρό».

Στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, δεν ήταν λίγες οι φορές που οι Σύμμαχοι έβαλαν στο στόχαστρό τους διοικητές των στρατευμάτων του Άξονα. Η «Αλεπού της Ερήμου» Έρβιν Ρόμελ, ο «Χασάπης της Πράγας» Ράινχαρντ Χάιντριχ και ο Ιάπωνας ναύαρχος Ισορόκου Γιαμαμότο, είναι μόνο τρεις από τις περιπτώσεις που έμειναν στην Ιστορία.

Είναι κοινώς αποδεκτό, ωστόσο, πως καμία από αυτές δε συνδύαζε όλα εκείνα τα στοιχεία που είχε η απαγωγή του διοικητή των γερμανικών δυνάμεων στην Κρήτη.

Ποιος ήταν ο στρατηγός Χάινριχ Κράιπε

Ο Καρλ Χάινριχ Τζορτζ Φέρντιναντ Κράιπε γεννήθηκε στις 5 Ιουνίου 1895 στο Σβάρτσμπουργκ-Ζόντερσχαουζεν, ένα μικρό πριγκιπάτο στην αυτοκρατορική Γερμανία, στο σημερινό κρατίδιο της Θουριγγίας. Ήταν το 13ο παιδί ενός Λουθηρανού πάστορα με καταγωγή από το Ανόβερο, του Φρίντριχ Κράιπε.

Ο Χάινριχ Κράιπε γεννήθηκε σε ένα φτωχικό περιβάλλον και από νωρίς είδε πως μία από τις ελάχιστες διεξόδους που είχε προκειμένου να ζήσει μία αξιοπρεπή ζωή, χωρίς στερήσεις, ήταν η καριέρα στον στρατό.

Όταν τελείωσε το σχολείο, σε ηλικία 19 ετών, και ενώ ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος είχε ξεκινήσει, κατατάχθηκε σαν εθελοντής στους εφέδρους του 1ου Συντάγματος Πυροβολικού της Θουριγγίας. Είτε στα μετόπισθεν, είτε στην πρώτη γραμμή του πυρός, ο Κράιπε επέδειξε αποφασιστικότητα, ηρωισμό και ηγετικές αρετές κάτι που φυσικά δεν πέρασε απαρατήρητο από τους διοικητές του, οι οποίοι φρόντιζαν να τον ανταμείβουν με προαγωγές.

Όταν, πλέον, ο Α’ ΠΠ τελείωσε ο Χάινριχ Κράιπε ήταν ένας παρασημοφορημένος (συμμετείχε στη Μάχη του Βερντέν) αξιωματικός του Γερμανικού στρατού. Αμέσως μετά εντάχθηκε στα περιβόητα «φράικορπς» και σε ηλικία 44 ετών έφτασε να είναι ένας από τους πιο σεβαστούς και εμπειροπόλεμους αξιωματικούς της Βέρμαχτ.

Όταν ξέσπασε ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, ο Χάινριχ Κράιπε βρέθηκε και πάλι στην πρώτη γραμμή του πυρός. Ως διοικητής του Συντάγματος Πεζικού της 58ης Μεραρχίας Πεζικού, ο Κράιπε συμμετείχε στη Μάχη της Γαλλίας.

Στη διάρκεια της «Επιχείρησης Μπαρμπαρόσα», της ναζιστικής εισβολής στη Σοβιετική Ένωση, δηλαδή, ο Κράιπε συμμετείχε στην προέλαση των Γερμανών προς το Στάλινγκραντ, ενώ παρέμεινε στην πολιορκία μέχρι και τον Μάη του 1942.

Έχοντας λάβει το Σταυρό του Ιππότη του Σιδηρού Σταυρού και έχοντας τραυματιστεί ελαφρά σε μία μάχη, ο Χάινριχ Κράιπε επέστρεψε στη Γερμανία προκειμένου να αναλάβει διοικητικές θέσεις. Όταν, όμως, η κατάσταση στο Ανατολικό Μέτωπο άρχισε να επιδεινώνεται για τους Γερμανούς, επέστρεψε στα πεδία της μάχης ως διοικητής της 79ης Μεραρχίας Πεζικού.

Οι ανώτεροι του, στην έκθεση που συνέταξαν για την προαγωγή που έλαβε, έγραφαν για εκείνον: «Αξιοπρεπής χαρακτήρας. Ισχυρή, ηγετική προσωπικότητα. Σκληρή εξωτερική εμφάνιση, χρυσή καρδιά. Αγαπημένος και θαυμαστός από τους υφιστάμενους του. Διαθέτει σαφή τακτική κρίση. Δίνει εξαιρετικές εντολές. Τολμηρή αφοσίωση στο καθήκον ενώπιον του εχθρού. Οξύτητα κρίσης. Άριστες απόψεις».

Την 1η Μαρτίου του 1944, ο Χάινριχ Κράιπε ως διοικητής της 22ης Μεραρχίας Πεζικού, μετατέθηκε στην Κρήτη. Πρακτικά η μετάθεση του Κράιπε στην κατεχόμενη Κρήτη, ήταν μία αναγνώριση της προσφοράς του και μία ευκαιρία για τον ίδιο να ξεκουραστεί από την παρουσία του στο Ανατολικό Μέτωπο.

Η θρυλική απαγωγή του Κράιπε

Την ίδια εποχή, ωστόσο, Βρετανοί αλλά και αντάρτικές ομάδες Κρητικών που δεν έχουν καμία διάθεση για… ξεκούραση, σχεδιάζουν ένα μεγάλο χτύπημα. Ένα χτύπημα που θα ακουστεί πέρα και έξω από τα στενά όρια του νησιού και θα προκαλέσει παγκόσμια αίσθηση.

Πρώτη επιλογή ήταν, φυσικά, ο «Χασάπης της Κρήτης». Η απαγωγή του στρατηγού Φρέντριχ-Βίλχελμ Μιούλερ, που ήταν γνωστός για τον σκληρό έως απάνθρωπο τρόπο που αντιμετώπιζε την αντίσταση των Κρητών στον κατακτητή, θα ήταν μία σπουδαία επιτυχία.

Το σχέδιο μπήκε σε εφαρμογή και οι προπαρασκευαστικές ενέργειες ξεκίνησαν. Στην πραγματικότητα η όλη επιχείρηση ξεκίνησε το ξημέρωμα της 4ης Φεβρουαρίου 1944 αλλά από την αρχή όλα πήγαιναν στραβά. Ο καιρός εμπόδισε την πτώση των αλεξιπτωτιστών στον Ομάλο, η επικοινωνία ήταν κάτι το εξαιρετικά δύσκολο και γενικά ότι μπορούσε να πάει στραβά… πήγε!

Τελικά, τις πρώτες ημέρες του Μαρτίου η ομάδα καταφέρνει να συγκεντρωθεί και να βάλει σε εφαρμογή το τελευταίο σκέλος της επιχείρησης.

Αυτοί που θα απήγαγαν τον στρατηγό Φρέντριχ-Βίλχελμ Μιούλερ ήταν ο Βρετανός ταγματάρχης Λι Φέρμορ, με το ψευδώνυμο «Φιλεντέμ», ο Ιβαν Στάνλεϊ Μος, με το ψευδώνυμο «Μπίλι», ο χωροφύλακας Μανώλης Πατεράκης, ο ανθυπολοχαγός Γιώργος Τυράκης, ο χωροφύλακας Αντώνης Ζωιδάκης και ο Γρηγόρης Χναράκης, άπαντες εκπαιδευμένοι στο σαμποτάζ.

Αργότερα, στην ομάδα προστέθηκαν και άλλα μέλη, ένα από τα οποία ήταν ο Μιχάλης Ακουμιανάκης, ένας από τους σπουδαιότερους αντάρτες που «γέννησε» η Μεγαλόνησος και σύνδεσμός των βρετανικών μυστικών υπηρεσιών, ο οποίος είχε και προσωπικό κίνητρο αφού ο πατέρας του είχε σκοτωθεί στη διάρκεια της Μάχης της Κρήτης.

Ο Ακουμιανάκης ήταν αυτός που έφερε στην ομάδα τα «δυσάρεστα» νέα. Όσο καιρό η επιχείρηση προετοιμαζόταν ο Φρέντριχ-Βίλχελμ Μιούλερ μετατέθηκε από την Κρήτη και τη θέση του πήρε ο στρατηγός Χάινριχ Κράιπε.

Όταν μετέφερε τα νέα στον Ιβάν Στάνλεϊ Μος εκείνος είπε πως η επιχείρηση δε θα σταματήσει επειδή άλλαξε ο στρατηγός. «Υποθέταμε ότι ένας στρατηγός ήταν εξίσου καλός με οποιονδήποτε άλλον», έγραψε αργότερα στα απομνημονεύματά του.

Την παρακολούθηση του Κράιπε (στον οποίο είχε δοθεί το κωδικό όνομα Θεόφιλος) ανέλαβαν ο Ακουμιανάκης και ο Λι Φέρμορ που γρήγορα διαπίστωσαν πως δεν υπήρχε περίπτωση η επίθεση να γίνει στη «βίλα Αριάδνη» στην Κνωσό που έμενε ο ναζί αξιωματικός καθώς αυτή ήταν ένα πραγματικό φρούριο.

Μία ημέρα, στη διάρκεια της παρακολούθησης, στη διακλάδωση των Αρχανών προς τις Πατσίδες και το Καστέλλι, οι δύο παρατηρητές διασταυρώθηκαν με το αυτοκίνητο που μετέφερε τον Κράιπε. Σχεδόν αντανακλαστικά ο Ακουμιανάκης τον χαιρέτησε και ο αμήχανος Γερμανός στρατηγός ανταπέδωσε. Η ιδέα ήταν σχεδόν αστραπιαία. Αποφασίστηκε η απαγωγή του Κράιπε να γίνει στη μέση του δρόμου, στην καθημερινή διαδρομή που έκανε από την έδρα τους στις Αρχάνες μέχρι τον τόπο διαμονής του στην Κνωσό.

Το βράδυ της 26ης Απριλίου, Βρετανοί και Έλληνες, χωρισμένοι σε τέσσερις ομάδες, έλαβαν τις προκαθορισμένες θέσεις τους. Το σινιάλο πως ο Κράιπε είχε ξεκινήσει χωρίς συνοδεία από το αρχηγείο του δόθηκε και έτσι όλοι περίμεναν να φτάσει το όχημα του σε εκείνη την κλειστή στροφή όπου αναγκαστικά ο οδηγός θα «έκοβε» ταχύτητα, για να «μπει» με ασφάλεια.

Η όλη επιχείρηση κράτησε περίπου 1-2 λεπτά. Ο Μος και ο Φέρμορ είχαν ντυθεί Γερμανοί στρατιώτες που δήθεν έκαναν έναν τυπικό έλεγχο. Όταν ο εκνευρισμένος Κράιπε άνοιξε το παράθυρο, βρέθηκε αντιμέτωπος με το όπλο του Φέρμορ ο οποίος του ανακοίνωσε πως είναι αιχμάλωτος πολέμου!

Οι απαγωγείς πήραν το όχημα του στρατηγού προκειμένου να είναι πιο εύκολη η διαφυγή τους, πέρασαν μέσα από το κέντρο του Ηρακλείου και άφησαν πίσω τους 22 μπλόκα Γερμανών για να φτάσουν στον αφιλόξενο για τους ξένους κατακτητές Ψηλορείτη όπου κρύφτηκαν για 18 ημέρες.

Οι Βρετανοί έκαναν ότι μπορούσαν προκειμένου να πείσουν τους Γερμανούς πως μόνο εκείνοι βρίσκονται πίσω από την απαγωγή του στρατηγού προκειμένου να μην ξεσπάσουν οι ναζί την εκδικητική τους μανία πάνω στους ντόπιους. Οι ναζί, ωστόσο, ήξεραν πως οι ντόπιοι διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στην επιχείρηση απόκρυψης ή/και παραπλάνησης.

Μέσα από κινηματογραφικές περιπέτειες οι απαγωγείς και ο στρατηγός Κράιπε έφτασαν στις 15 Μάη στην παραλία «Περιστερέ» του Ροδακίνου Χανίων και από εκεί με σκάφος επιφανείας (κυβερνήτης ήταν ο Μπράιαν Κόλεμαν) μεταφέρθηκαν στη Μάσα Ματρούχ της Αιγύπτου, το απόγευμα της ίδιας ημέρας.

Οι οργισμένοι ναζί, ως αντίποινα, σκόρπισαν τον όλεθρο στα χωριά Κρύα Βρύση, Κοξαρέ, Γερακάρι, Γουργούθοι, Καρδάκι, Σμιλές, Βρύσες, Δρυγιές, Άνω Μέρος, Χορδάκι και Ανώγεια όπου λεηλάτησαν περιουσίες, πυρπόλησαν σπίτια και δολοφόνησαν άμαχους πολίτες.

Ο Χάινριχ Κράιπε παρέμεινε για ένα διάστημα στο Κάιρο και στη συνέχεια μεταφέρθηκε στον Καναδά ως αιχμάλωτος των Συμμάχων. Μετά το τέλος του πολέμου επέστρεψε στη Γερμανία.

Τον Μάη του 1972 επέστρεψε στην Ελλάδα και συμμετείχε σε μία αφιερωματική εκπομπή που έκανε ο Νίκος Μαστοράκης στην ΥΕΝΕΔ. Εκεί συναντήθηκε ξανά με κάποιους από τους απαγωγείς του και… θυμήθηκαν τα παλιά σε εξαιρετικό κλίμα.

Ο Χάινριχ Κράιπε πέθανε μία ημέρα σαν σήμερα, στις 14 Ιουνίου 1976, σε ηλικία 81 ετών, στο Νόρθαϊμ της Κάτω Σαξονίας, στη Δυτική Γερμανία.