Στις αυθαίρετες τουρκικές διεκδικήσεις, που έρχονται σε πλήρη αντίθεση και παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο και τις διεθνείς συμβάσεις, “σκοντάφτει” η πρόοδος της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου. Σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες, η ελληνική πλευρά το τελευταίο διάστημα επιχείρησε να διερευνήσει πιθανή συναινετική συμβιβαστική λύση, προκειμένου το έργο να ξεμπλοκάρει και να αποφευχθούν νέες εντάσεις, ωστόσο η τουρκική πλευρά δεν ανταποκρίθηκε και εμμένει στην αδιάλλακτη και προκλητική στάση της, απαιτώντας “να έχει τον πρώτο λόγο” για ό,τι συμβαίνει στο Αιγαίο. Η Αθήνα, ωστόσο, εμφανίζεται αποφασισμένη να προχωρήσει το έργο, ακόμα και χωρίς την τουρκική συναίνεση, τοποθετώντας τα επόμενα βήματα τον Απρίλιο.
Για ποιο λόγο, όμως, η τουρκική πλευρά παραμένει αδιάλλακτη και πού εδράζεται η επιμονή της Άγκυρας να εγείρει θέμα για τις έρευνες και την όδευση του καλωδίου; Ιδίως δε όταν στα διεθνή ύδατα, βάσει του δικαίου της θάλασσας, όλα τα κράτη έχουν δικαίωμα και ελευθερία τοποθέτησης αγωγών και καλωδίων, δηλαδή επί της ουσίας δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα για το σημαντικό αυτό έργο, που θα οδηγήσει στην άρση της ενεργειακής απομόνωσης της Κύπρου.
Όπως εξηγούν στο Capital.gr ειδικοί επί του διεθνούς δικαίου και του δικαίου της θάλασσας, το πρόβλημα εντοπίζεται στην υφαλοκρηπίδα που η Τουρκία, με βάση το υποτιθέμενο “τουρκολιβυκό μνημόνιο”, θεωρεί ότι είναι δική της από την ανατολική πλευρά των Δωδεκανήσων (συγκεκριμένα της Ρόδου, της Καρπάθου, της Κάσου αλλά και της ανατολικής Κρήτης). Από εκεί υποτίθεται ότι περνά το “τουρκολιβυκό μνημόνιο”, το οποίο όμως παραβιάζει την ελληνο-αιγυπτιακή συμφωνία οριοθέτησης. Ωστόσο η Τουρκία θεωρεί παρανόμως ότι “αυτός είναι δικός της χώρος”. Πρόκειται για μια εντελώς παράνομη με βάση το διεθνές δίκαιο θέση, καθώς η οριοθέτηση μπορεί να γίνει μόνο με κράτη που βρίσκονται απέναντι ή είναι όμορα, κάτι που δεν ισχύει στην περίπτωση της Λιβύης και της Τουρκίας. Επομένως, η Τουρκία έχει χαράξει παράνομη οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και αποκλειστικής οικονομικής ζώνης με ένα κράτος που δεν είχε αυτό το δικαίωμα. Αυτή, όπως εξηγούν οι ίδιες πηγές, είναι η πρώτη παρανομία.
Η δεύτερη είναι ότι χάραξε ακόμα και αυτή την οριοθέτηση κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου έξω από τα 6 ναυτικά μίλια και εντός της ζώνης της ελληνικής νησιωτικής περιοχής, απαγορεύοντας δηλαδή στα ελληνικά νησιά να έχουν δική τους υφαλοκρηπίδα. Αυτό συνιστά παράβαση του διεθνούς δικαίου με βάση το άρθρο 121 της σύμβασης του Montego Bay, που ορίζει ρητά το καθεστώς των νησιών, ότι εκτός από αιγιαλίτιδα ζώνη έχουν και υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ. Επομένως, το πρόβλημα είναι ότι η Τουρκία θεωρεί πως οτιδήποτε συμβαίνει στο Αιγαίο εμπίπτει στη δική της δικαιοδοσία, προσπαθώντας να οριοθετήσει de facto την περίφημη γαλάζια πατρίδα.
Ενεργοποίηση της Κομισιόν
Με την ελληνική κυβέρνηση να έχει δηλώσει ανοιχτά και σε απόλυτο τόνο ότι το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης θα προχωρήσει, ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι κινήσεις που γίνονται το τελευταίο διάστημα στην κατεύθυνση της απεμπλοκής για το καλώδιο. Το θέμα τέθηκε από τον Έλληνα υπουργό Ενέργειας, Σ. Παπασταύρου, στο πρόσφατο συμβούλιο υπουργών, υπογραμμίζοντας τη σημασία του Great Sea Interconnector για την ενοποίηση της ευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας, αλλά και το γεγονός ότι είναι ένα ευρωπαϊκό έργο που χρηματοδοτείται από ευρωπαϊκούς πόρους με το ποσό των 657 εκατ. και πρέπει να προστατευτεί από την Κομισιόν.
Στο πλαίσιο αυτό, πληροφορίες αναφέρουν ότι πιθανόν να υπάρξει ενεργοποίηση της Κομισιόν στην κατεύθυνση της απεμπλοκής του έργου, με τον επίτροπο Ενέργειας, Jorgensen, να προβλέπεται να επισκεφθεί την Τουρκία, έχοντας στην ατζέντα του και το θέμα της ηλεκτρικής διασύνδεσης.
Είχε προβλεφθεί
Πάντως, όπως αποκάλυψε ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του ΑΔΜΗΕ, Μ. Μανουσάκης, είχε εξαρχής προβλεφθεί και υπολογιστεί το λεγόμενο γεωπολιτικό ρίσκο του έργου. Συγκεκριμένα, ο κ. Μανουσάκης, σχολιάζοντας τις γεωπολιτικές προκλήσεις του έργου, ανέφερε ότι η ελληνική κυβέρνηση και ο ΑΔΜΗΕ είχαν διαβλέψει εξαρχής το γεωπολιτικό ρίσκο, ωστόσο υποστήριξε πως υπάρχει ισχυρή βούληση να συνεχιστεί το έργο και καταβάλλονται εντατικές προσπάθειες προς αυτή την κατεύθυνση. Πρόσθεσε ότι το έργο έχει την πλήρη υποστήριξη και του Ισραήλ, το οποίο δεν διαθέτει διασυνδέσεις με τους γείτονές του και δεν είναι θωρακισμένο σε περιόδους κατά τις οποίες το σύστημα της χώρας αντιμετωπίζει δυσκολίες σε ό,τι αφορά την επάρκεια παραγωγής ηλεκτρισμού.
Αναφορικά με την πρόοδο του GSI, σημείωσε ότι μέχρι σήμερα έχουν κατασκευαστεί 160 χλμ. καλωδίου και έχουν ολοκληρωθεί οι έρευνες βυθού στα χωρικά ύδατα της Ελλάδας και της Κύπρου.
Κινήσεις στήριξης
Σε κάθε περίπτωση, η ελληνική και η κυπριακή πλευρά αναμένεται το επόμενο διάστημα να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την εξασφάλιση της αναγκαίας πολιτικής και οικονομικής στήριξης του έργου. Ήδη υπέρ του έργου, και με την πρόθεση μάλιστα να αναλάβει ακόμα πιο ενεργό ρόλο, έχει ταχθεί το Ισραήλ, όπου άλλωστε προβλέπεται να φτάσει το υποβρύχιο καλώδιο, δημιουργώντας ηλεκτρική σύνδεση της χώρας με το δίκτυο της Ευρώπης.
Παράλληλα, εκτιμάται ότι θα καταβληθούν προσπάθειες για την εκ νέου προσέγγιση της Ουάσινγκτον, η οποία ναι μεν στο παρελθόν είχε ταχθεί υπέρ του έργου, αλλά το τελευταίο διάστημα φαίνεται να τηρεί πιο ουδέτερη στάση. Ανάλογες κινήσεις αναμένονται και προς τη Γαλλία, η οποία, εκτός από τον πολιτικό της ρόλο, έχει και έντονο οικονομικό ενδιαφέρον, μέσω της εταιρείας Nexans. Η γαλλική βιομηχανία, που έχει αναλάβει την προμήθεια των υποβρύχιων καλωδίων, διεκδικεί έργο ύψους 1,4 δισ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί περίπου στο 20% του ανεκτέλεστου έργου της.
Διαβάστε επίσης:
Μάκης Βορίδης: «Όσοι δεν παίρνουν άσυλο θα φεύγουν από την Ελλάδα»
Μητσοτάκης: Tο ενδιαφέρον της Chevron για έρευνες νοτίως της Κρήτης αναγνωρίζει στην πράξη την ελληνική ΑΟΖ
Source link
