Οι επιστήμονες που πριν από λίγους μήνες επιβεβαίωσαν ότι ο εσωτερικός πυρήνας της Γης αντιστράφηκε πρόσφατα στην περιστροφή του, έχουν μια νέα αποκάλυψη για τα βαθύτερα μυστικά του πλανήτη μας — εντόπισαν αλλαγές στο σχήμα του εσωτερικού πυρήνα.
Το πιο εσωτερικό στρώμα της Γης είναι μια καυτή, στερεή μπάλα μετάλλου που περιβάλλεται από έναν υγρό μεταλλικό εξωτερικό πυρήνα. Για δεκαετίες, οι πλανητικοί επιστήμονες υποπτεύονταν ότι ο στερεός εσωτερικός πυρήνας παραμορφώνεται με την πάροδο του χρόνου καθώς περιστρέφεται. Τώρα, οι ερευνητές βρήκαν τις πρώτες ενδείξεις αλλαγών στο σχήμα του εσωτερικού πυρήνα τα τελευταία 20 χρόνια. Τα σημάδια της παραμόρφωσης του πυρήνα εμφανίστηκαν σε σεισμικά κύματα από σεισμούς αρκετά ισχυρούς ώστε να φτάσουν στο κέντρο της Γης.
Η ερευνητική ομάδα χρησιμοποίησε τα ίδια δεδομένα σεισμών σε μια μελέτη του 2024 για να επιλύσει μια μακροχρόνια διαμάχη σχετικά με την περιστροφή του εσωτερικού πυρήνα. Διαπίστωσαν ότι κάποτε ο εσωτερικός πυρήνας περιστρεφόταν γρηγορότερα από τη Γη. Όμως, γύρω στο 2010, η περιστροφή του στερεού εσωτερικού πυρήνα επιβραδύνθηκε. Τώρα περιστρέφεται προς την αντίθετη κατεύθυνση σε σχέση με τον υπόλοιπο πλανήτη.
Η νέα τους μελέτη, που δημοσιεύτηκε τη Δευτέρα στο περιοδικό Nature Geoscience, βασίζεται σε αυτή την ανακάλυψη, χρησιμοποιώντας δεδομένα σεισμών που καταγράφηκαν από το 1991 έως το 2023. Η προηγούμενη εργασία τους για την περιστροφή του πυρήνα τους βοήθησε να ερμηνεύσουν τις διακυμάνσεις στο ύψος των σεισμικών κυμάτων, αναγνωρίζοντάς τα ως ενδείξεις αλλαγών στην επιφάνεια του εσωτερικού πυρήνα, δήλωσε ο Δρ. John Vidale, κύριος συγγραφέας της νέας μελέτης.
“Μπορούμε να συγκρίνουμε τα σήματα που βλέπουμε όταν ο εσωτερικός πυρήνας επιστρέφει στην ίδια θέση που ήταν κάποια άλλη στιγμή και να εντοπίσουμε διαφορές που δεν εξηγούνται από την περιστροφή,” δήλωσε ο Vidale. Οι αλλαγές στο σχήμα του πυρήνα μπορεί να αποκαλύψουν στοιχεία για τις δυνάμεις που δρουν βαθιά στο εσωτερικό της Γης και τροφοδοτούν τη μαγνητόσφαιρα, το αόρατο δίκτυο μαγνητικής ενέργειας που προστατεύει τον πλανήτη μας από την ηλιακή καταιγίδα και την επικίνδυνη ακτινοβολία.
“Σχεδόν επιστημονική φαντασία”
Από όλα τα στρώματα της Γης, ο εσωτερικός πυρήνας είναι το πιο απομακρυσμένο και μυστηριώδες. Αυτή η στερεή σφαίρα σιδήρου και νικελίου έχει μέγεθος περίπου 70% του φεγγαριού, με ακτίνα περίπου 1.221 χιλιόμετρα.
Οι θερμοκρασίες στον εσωτερικό πυρήνα φτάνουν τους 5.400 βαθμούς Κελσίου, ενώ η πίεση μπορεί να αγγίξει τα 365 gigapascals (GPa) — περισσότερες από 3 εκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από τη μέση ατμοσφαιρική πίεση της Γης. Επειδή η άμεση παρατήρηση του πυρήνα είναι αδύνατη, οι επιστήμονες τον μελετούν αναλύοντας τις αλλαγές στο μέγεθος και το σχήμα των σεισμικών κυμάτων καθώς αυτά περνούν από τον πυρήνα.
Οι σεισμοί παράγουν δύο τύπους κυμάτων: Τα πρωτεύοντα κύματα (P waves), που κινούνται προς την ίδια κατεύθυνση με το κύμα, και τα δευτερεύοντα κύματα (S waves), που είναι πιο αργά και κινούνται κάθετα στη διεύθυνση του κύματος.
Οι αλλαγές στο πλάτος ενός συγκεκριμένου τύπου σεισμικού κύματος (PKIKP waves) υπέδειξαν ότι ο εσωτερικός πυρήνας παραμορφώνεται στο ανώτερο επίπεδό του, σύμφωνα με τη νέα μελέτη. Στο όριο μεταξύ του στερεού εσωτερικού πυρήνα και του υγρού εξωτερικού πυρήνα, η επιφάνεια της σφαίρας μπορεί να είναι πιο εύπλαστη από ό,τι σε βαθύτερα επίπεδα.
“Είναι σχεδόν επιστημονική φαντασία να οραματιστεί κανείς τι συμβαίνει στην επιφάνεια του εσωτερικού πυρήνα,” δήλωσε ο Vidale. “Είναι ένας κόσμος εντελώς διαφορετικός από την καθημερινή μας ζωή, με διαφορετικούς ρυθμούς, διαφορετικά υλικά και απίστευτες δυνάμεις.”
Κίνηση “σαν κατολισθήσεις”
Οι επιστήμονες ανέλυσαν 168 ζευγάρια σεισμικών κυμάτων από σεισμούς που συνέβησαν σε 42 τοποθεσίες κοντά στα νησιά South Sandwich στον Νότιο Ατλαντικό Ωκεανό. Παρακολουθώντας την ταχύτητα και την κατεύθυνση της περιστροφής του πυρήνα, μπόρεσαν να εντοπίσουν αλλαγές στο σχήμα του.
Ωστόσο, το πώς ακριβώς μοιάζει αυτή η παραμόρφωση είναι δύσκολο να καθοριστεί.
“Ίσως η τοπογραφία ανεβαίνει και κατεβαίνει. Ίσως κινείται σαν κατολισθήσεις,” είπε ο Vidale. “Το πιο πιθανό είναι ότι ο εξωτερικός πυρήνας απλώς πιέζει τον εσωτερικό και τον μετακινεί λίγο.”
Μέχρι στιγμής, μόνο μία τοποθεσία στον εσωτερικό πυρήνα έδειξε σημάδια παραμόρφωσης μεταξύ 2004 και 2008, αλλά οι ερευνητές εκτιμούν ότι μπορεί να υπάρχουν περισσότερες που δεν έχουν ανιχνευθεί ακόμα.
“Είναι δύσκολο να γνωρίζουμε αν κοιτάμε μια ανωμαλία ή κάτι συνηθισμένο,” δήλωσε ο Vidale. “Αλλά μια λογική υπόθεση είναι ότι κάποια ποσότητα παραμόρφωσης συμβαίνει αρκετά συχνά σε πολλά μέρη.”
Το μέλλον του πυρήνα και της Γης
Καθώς ο στερεός εσωτερικός πυρήνας περιστρέφεται, ο λιωμένος εξωτερικός πυρήνας αναδεύεται και αναταράσσεται. Αυτές οι αλληλεπιδράσεις δημιουργούν μαγνητική ενέργεια, η οποία περιβάλλει τη Γη μέσα στη μαγνητόσφαιρα. Όμως, ο υγρός εξωτερικός πυρήνας μικραίνει. Χιλιοστό προς χιλιοστό, ο εσωτερικός πυρήνας απορροφά λιωμένο μέταλλο από τον υγρό πυρήνα που τον περιβάλλει.
Θα χρειαστούν ακόμα δισεκατομμύρια χρόνια για να στερεοποιηθεί πλήρως ο πυρήνας της Γης. Όταν συμβεί αυτό, το μαγνητικό πεδίο θα εξαφανιστεί.
“Αυτό θα σκοτώσει το μαγνητικό πεδίο,” δήλωσε ο Vidale. “Δεν θα υπάρχει πλέον κινούμενος σίδηρος εκεί κάτω.”
Ωστόσο, προτού συμβεί αυτό, η Γη πιθανότατα θα έχει ήδη καταστραφεί καθώς ο Ήλιος θα διογκωθεί σε έναν ερυθρό γίγαντα και θα καταπιεί τους εσωτερικούς πλανήτες του ηλιακού συστήματος.
Μέχρι τότε, οι επιστήμονες θα έχουν αρκετό χρόνο να εξερευνήσουν τα μυστικά του πυρήνα και να ανακαλύψουν τι σημαίνουν αυτές οι αλλαγές για το μέλλον του πλανήτη μας.
Πηγή CNN
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
NASA: Ανακαλύφθηκε πλανήτης που μοιάζει με τη Γη και θα μπορούσε να κατοικηθεί, είναι όμως 40 έτη φωτός μακριά
Η Γη «δεν είναι πια πολύ ασφαλής πλανήτης για την ανθρωπότητα» – Τι λένε οι επιστήμονες
Source link
